NÖTRİNO; A İm. Ncutrino (n), Fr. Ne ut r i no (nı), İng. Ncutrino. Maddelerle etkileşimi fevkalâde zayıf, hızı ışık hızında ve hareketsiz hâldeyken kütlesi sıfır olan, kararlı yüksüz tânecik. Nötrinoya y ışını da denir ve t)n° şeklinde ifâde edilir. Çekirdekte bir nötronun, proton ve beta ışınma dönüşmesi sonucu bir kütle kaybı olmaktaydı. Bu da enerjinin korunumu kânununa ters düşmektedir. Enerjinin korunumu kânununu çıkmazdan kurtarmak için, nötrino fikrini 1927’de Pauli ortaya atmıştır. Fermi ise 1934’te bu küçük tâneciğe nötrino ismini vermiştir. Bir beta (P) ışıması olduğu zaman çekirdekte 0n -*p+p- şeklinde reaksiyon olur. Proton (p) çekirdekte kalır, p- ışını ise çekirdeği terk eder. Aynı bir elementin atomlarının verdiği beta ışınları farklı enerjili olduğuna göre, artık çekirdeklerin farklı kütlede olmaları gerekirdi. Oysa ki hassas ölçümler böyle bir şey göstermiyor. Bu durumda bir nötron yukardaki reaksiyona uğrarken proton, beta ışını ve bir de nötrino denilen yüksüz, pratik olarak kütlesiz bir taneciğin de çıktığı kabul edildi. Buna göre yukarıdaki denklem ()n (çekirdekte) —* P (çekirdekte) +p- + y şeklinde yazılır. O hâlde düşük enerjili beta ışınlarına yüksek enerjili nötrinolar, yüksek enerjili beta ışınlarına da düşük enerjili nötrinolar eşlik eder. Böylece enerjinin korunumu kânunu kurtarılmış olur.
Bugün 0n’—*p dönüşmesindeki, nötrinoya, an- tinötrino, antinötrino (y‘), P—*0n’ dönüşmesinde- kine de nötrino (y) denir. n—p- P’+Y P- *on’+ p ++Y Antinötrinonun varlığını, Cowan ve Reines 1956’da tecrübî olarak ortaya koydular. Nötrino ile antinötrino spin vektörü dışında aynı özelliklere sâ- hiptir.