ŞİHÂBÜDDİH ARUSİ (Ahmed bin Müsa)

ŞİHÂBÜDDİH ARUSİ (Ahmed bin Müsa): Şâfiî mezhebi fikıh âlimi. İsmi, Ahmed bin Mûsâ bin Dâvûd Arûsî’dir. Künyesi Ebü’s-Salâh olup, lakabı Şihâ- büddîn’dir. 1133 (m 1721) senesinde Mısır’da doğdu. 1208 (m 1793) senesinde Mısır’da vefât etti. Câmi-ul-Ezher’de büyük bir kalabalık tarafından cenâze namazı kılındı. Şeyh Uryân’m kabri yanma defnedildi. ‘ Arûsî, Ezher’de tahsil yaptı. Zamâ- mn büyük âlimlerinden olan Şeyh Ahmed Melevî’den Buhârî’yi, Şeyh Abdullah Şibrâvî’den Buhârî’yi, Bey- dâvi ve Celâleyn tefsirini, Seyyid Belîdî’den Beydâvî’yi, Şemsüddîn Hafhî’den Kastalânî şerhi ile birlikte Sahîh-i Buhâri’yi, îbn-i Ebî Cemre Muhtasan’m, Şemâil’i, Erba’în üzerine tbn-i Hacer şerhini ve Câmi-üs- sagîr’i okudu. Fıkıh ilmini; Şibrâvî, Azizi, Hafili, Şeyh Ali Kayıtbây, Şeyh Hasen Müdâbigi, Şeyh Sâbık, Şeyh îsâ Berâvî ve Şeyh Atıyye Echuri’den öğrendi. Şeyh Ali Sa’dî’nin derslerine uzun zaman devâm ederek diğer ilimleri de öğrendi. Hocasının muidi olup, onun okuttuğu dersleri talebelere tek
rar edeıdi. Kendisinden, Bulak’taki Merze Câmii’nde Sahîh-i Buhârî’vi dinledi. Şeyh îbn-üt-Tayyib’den Şemâil’i dinledi. Aynca Şeyh Yûsuf Hafnî, Şeyh îbrâhim Halebî, îbrâhim bin Muhammed Deld’nin derslerinde bulundu. “Acâib-ül-âsâr” müellifi Cebertî; Arûsî’nin, babasımn derslerine de devâm ettiğini ve kendisinden Matematik, geometri, cebir öğrenip, Kitâb-ür-rakâik, Kifâyet-ül-Kanû’, Hidâye, Kâdı-zâde ve başka eserleri okuduğunu bildirdi. Arûsî tasavvuf ilminde de üstün bir derecede idi. Seyyid Mustafa Bekri’nin sohbetlerinde feyz ve kemâl buldu. Uzun zaman yanından ayrılmadı. Bundan sonra asrının bir başka büyük velîsi olan Şeyh Ahmed Urban ile karşılaşıp gönülden bağlandı. Sohbetlerini dinledi. Ahmed Urban, Arûsî’deki edebi görüp, onu çok sevdi. Kızlarından biri ile onu evlendirdi. Arûsî’ye müjde verip ileride Câmi-ul-Ezher’e reis olacağım bildirdi. Ahmed Urban vefât ettikden bir müddet sonra, Arûsî reîs seçildi. Reis olması şöyle oldu. O esnâda Ezher’in reîsi Şeyh Ahmed Demenhûri vefât etmişti. Seçme yetkisine hâiz olanlar İmâm-ı Şâfiî hazretlerinin makâmında toplandılar. Orada duâ edip, bu büyük makâma Arûsî’yi seçtiler. Hulâsat-ül-eser sâhibi, Arûsî’nin derslerini dinleyip ba’zı kitaplan kendisinden okumakla çok istifâde ettiğini bildirdi. Arûsî’nin dört evlâdından biri olan Şemsüddîn Seyyid Muhammed, Ezher’de müderrislik yaptı. Şihâbüddîn Seyyid Ahmed, Seyyid Abdürrahmân ve Seyyid Mustafa da âlim, sâlih ve fazilet sâhibi kimselerdi Arûsî hassas, yumuşak huylu, konuşması düzgün idi. Vefatına kadar çok talebe yetiştirdi, eser yazdı. Eserlerinden ba’zılan şunlardır: 1- Şerhu alâ nazm-it-tenvîr fî iskât-it-tedbîr, 2- Hâşi- yetün alel Melevî ales-Semerkandiyye.