KAN VE DOLAŞIM SlSTEMİ
Vücudumuzu meydana getiren bütün doku hücrelerinin yaşa
maları ve görevlerini yerine getirmeleri için “kan”a ihtiyaçları
vardır. Kan, bizim “hayat suyu’muzdur. Hayat suyumuzun bütün
vücut hücrelerine ulaştırılması görevini yürüten “kalp”tir. (Bakı
n ız Resim 9) Kalp, bir taraftan kendisine bağlı “atardamarlar”
vasıtasiyle vücuda temiz kan pompalarken; diğer taraftan yine
kendisine bağlı “toplardamarlar” vasıtasiyle kirlenmiş olan kanı
emmektedir. Emcfcği kirli kanı akciğerlere göndererek tekrar te
mizlenmesini sağlar. (Bakınız : Resim 10)
Atar ve toplardamarlar vücudun bütün hücrelerine nüfuz ede
cek incelikte olmadıklarından bunlara bağlı çok ince “kılcal da
marlar” vardır. Bu kılcal damarlar vasıtasiyle bütün dokuların içi
ne girerek hücreleri beslerler.
Kalp ile akciğerler arasında meydana gelen ve kanın temizle
nerek oksijenle yüklenmesini sağlayan dolaşıma “küçük kan dola
şımı” diyoruz. Akciğerlerden dönen temiz kanın bütün vücuda da
ğıtılmasını ve kirlenen kanın geri emilmesini sağlayan dolaşıma
ise; “büyük kan dolaşımı” adını veriyoruz. (Bakınız : Resim 11)
Kalp, bu iki dolaşım faaliyetini her biri emme-basma tulumba
gibi çalışan, özel kaslardan yapılmış dört adet torbacıkla gerçek
leştirmektedir. Üstteki iki torbaya “kulakçık”, alttaki iki torbayada “karıncık” adı verilmektedir. Kulakçık ve karıncıklar, emme-basma işini gerçekleştirecek tek yönlü kapaklar (supaplar) la donatılmışlardır.
Büyük Dolaşımda: Kan, sol karıncıktan “aort” adı verilen büyük ana atardamarla çıkar, kollara ayrılarak bütün vücuda dağılır. Kirli kan, üst ve alt toplardamar vasıtasiyle emilerek sağ kulakçığa döner.
Küçük Dolaşımda: Sağ kulakçığa gelmiş olan kirli kan, sağ karıncığa geçer. Sağ karıncık tarafından akciğer atardamarı vasıtasiyle ”Akciğerler”e pompalanır. Burada temizlenen ve oksijenyüklenmiş olan kan, akciğer toplardamarıyla sol karıncığa emilir.
Büyük dolaşımda anlatıldığı gibi, buradan da vücuda pompalanır.