BÖBREĞİN MİKROSKOBİK YAPISI

BÖBREĞİN MİKROSKOBİK YAPISI Böbrek mikroskobik olarak incelendiğinde, idrar ileten tüpler, bunlar arasındaki bağdokusu ve bunun içinde ilerleyen damar, sinir ve lenf sisteminden kurulmuş olduğu görülür. İdrar taşıyan tüpler, [bunlar çok ince borucuklardır) işlev bakımından iki ayrı bölümden kurulmuştur. Bunlardan ilkine “Nefron” ya da “İdrarı hazırlayıcı bölüm” denilmektedir. İkincisine ise “Toplayıcı tüpler” (collecting tubule) denilmektedir. Toplayıcı tüpler nefron tarafından hazırlanmış olan idrarı küçük kalikslere doğru taşırlar. Nefron, yani idrar hazırlayıcı bölüm, iki farklı bölümden kurulmuştur. Bunlardan ilkine “malpigi cisimciği” ya da kısaca “Glomerül” denilmektedir. Malpigi cisimciği böbreğe gelen kanı süzmekle görevlidir. Bu süzme işlemi sonucu ortaya çıkan süzüntü, idrarın ilk taslağını oluşturur. Nefronun ikinci bölümüne ise “Böbrek tüpleri” denilmektedir. Glomerül tarafından yeniden kılcal damarlara bölünürler. Bu kılcal damarlar ise böbreğin korteks bölgesinde seyretmekte olan böbrek tüpleri çevresindedir, yani proksimal ve distal kıvrımlı tüpler çevresindedir. Götürücü damarlardan kaynaklanan bu kılcal damarlar, daha sonra böbreğin toplardamarlarına açılırlar. Böbrek piramitleri, götürücü atardamarlardan kaynaklanan ve “Vasa rekta” denilen atardamarlardan kan alırlar. Bu damarlar Henle kulpu ve toplayıcı tüpler çevresinde bulunurlar ve sonunda bunlar da böbreğin toplardamarına açılırlar. Toplar damarlara açılmadan önce de yukarıda belirttiğimiz piramit içi böbrek tüpleri çevresinde bir kılcal damar ağı oluştururlar. Böbreğin toplardamarları birleşe birleşe büyürler ve sonunda tek bir büyük toplardamar olan “Vena renalisi” öluştururlar. Vena renalis ise sağ ve sol böbrek için birer tane olarak, vena kava inferiora boşalır. Görüldüğü gibi böbrek dokusunda üç kılcal damar sistemi bulunmaktadır. Bunlardan ilki glomerül- lerde oluşmaktadır. Diğer kılcal damarlardan farklı olarak glomerüllerdeki kılcal damarlar, atardamarlardan başlayıp (getirici atardamar) yine atardamarlara açılmaktadırlar (götürücü atardamar). Böbreğin ikinci ve üçüncü kılcal damarları ise götürücü atardamarlardan kaynaklanmaktadır. Bunlardan biri korteks bölgesinde, diğeri ise piramitlerde bulunmaktadır. Sözünü ettiğimiz bu son iki kılcal damar ise, diğer kılcal damarlara benzemektedir. Yani atardamarlardan kaynaklanıp, toplardamarlara açılmaktadırlar.