PİZARRO
PİZARRO
, Francisco (1475 Trujil-lo/İspanya-1541 Lima/Peru), İspanyol fetihçisi (conquistador). Oku-ma-yazması yoktu. 1509’da Alfonso de Ojeda ile birlikte Amerika’ya gitti ve Kolombiya kıyılarını dolaştı. 1513’te Balboa ile birlikte Panama’yı geçerek Pasifik Okyanusu’na ulaştı. İnka İmparatorluğu’nun zenginliği üzerine dinlediği öyküler Piz-zaro’yu, Peru’yu istila düşüncesine yöneltti. Kendisi gibi maceracı olan iki arkadaşı Diego de Almagro ve Papaz Fernando de Luque ile birlikte 1524’te San Juan Irmağı’nın ağzına kadar ulaşabildikleri birinci seferi düzenledi. 1526-1527 yıllarında tek başına ikinci sefere çıktı, fakat kıyı bölgesinden ileriye gidemedi. Dönüşünde Panama’daki İspanyol yöneticileri kendisini desteklemeyi, kabul etmeyince Avrupa’ya döndü. Şura-
da Peru’yu fethedip idaresi altına almak için krallığın iznini sağladı. 1531’de istila kampanyasını başlattı. Bu sırada İnka İmparatorluğu taht kavgaları yüzünden karışıklık içindeydi. Pizarro küçük bir kuvvetle Cajamarca’ya vardı. İmparatorluğun içinde bulunduğu karıştıklardan ve İnkaların daha önce hiç görmedikleri, İspanyolların atlarından ve ateşli silahlarından ürkmelerinden yararlanarak kısa zamanda onları yendi. Bir hileyle İnka İmparatoru Atahualpa’yı pusuya düşürerek öldürdü (1533). Ülkenin hâzinesini ele geçirdi, zenginliklerini de sistemli bir biçimde yağma etmeye koyuldu. Ardından kendisine başkent olacak Lima kentini kurmaya girişti (1535). Bir süre sonra arkadaşı Almagro ile çatıştı ve 1538’de onu öldürdü. Üç yıl sonra da Almagro’ nun yandaşları tarafından öldürüldü. -* İNKALAR
