İYON

İYON, fizikte ve elektrokimyada bir­kaç elektron yitirmiş ya da kazan­mış elektrik yüklü otom yo da mo­leküllere verilen genel ad. Atomlar elektrik yükleri bakımından nötr­dür. Ancak her atom kimyasal tep­kimeye girerek, elektronlarının di­zilişine göre tepkime sırasında en üst yörüngesindeki elektronları ve­rir ya da bu yörüngeye elektron alır. Böylece kimyasal bakımdan dengeye erişmiş ancak elektrik yü­kü bakımından pozitif ya da nega­tif yüklenmiş yeni atom parçaları ortaya çıkar; bunlara iyon denir. Elektron yitirimi söz konusuysa, yi­tirilen elektron (negatif yük) kadar pozitif iyondur. Elektron kazanımı söz konusuysa negatif iyon duru­muna gelir. Bir iyonu belirtmek için atom ya da molekülün kimyasal simgesinden yararlanılır. Simgenin sağ üst köşesine alınan ya da yi­tirilen elektron sayısı belirtilir. Ay­rıca anyon için — , katyon için + işareti eklenir. Bakır (II) iyonu. Cu^f2 gibi. İyonlar taşıdıkları yük bakımından tek başlarına buluna- mıyacaklarından yüklerin birbirini nötrleştirdiği kimyasal bileşikler o- luştururlar. Bu bileşiklere elektroli­tik bileşikler denir. Elektrolitik bile­şikler su içinde çözündüklerinde pozitif ve negatif iyonlar çözelti içinde serbest halde dolaşmaya başlarlar. Böyle bir çözeltiye pozi­tif ve negatif elektrotlarla doğru akım uygulandığında pozitif iyonlar negatif elektroda yani katoda gi- derier, bunlara katyon denir. Aynı şekilde pozitif elektrota, yani ano- ta giden negatif iyonlara da anyon denir. Elektrotlara gelen anyon yo da katyonlar burada elektron alış – verişinde bulunarak çeşitli elektro

–  kimyasal tepkimelere girerek yeni­den atom durumuna geçerler ya do başka iyonlar verirler. Kimyada ve elektrokimyada iyonlara ilişkin de­ğişik teoriler geliştirildi. X – ışınları, mor – ötesi, radyoaktif ışınlar gibi yüksek enerjili kimi ışınımlar geç­tikleri yerlerde bulunan gazların e- îektronlarmı kopararak bunların e- lektrik yüklü iyonlara dönüşmesine yolaçar. Bu olaya iyonlaşma adı verilir. Pozitif yüklü gaz iyonları ile saçılmış olan elektronlar yeniden birleşerek nötr atomları verirlerken çevreye ışık saçarlar. Fluoresan lambalarda görülen bu olaydır.