Kendisi bir pilot olan ve halen Berlin Teknik Üniversitesi Hava ve Uzay Uçuşları Enstitüsünde bulunan Prof. Fricke bu ilginç konu hakkında Alman Stern Dergi si’nin bir yazarının sorularını yanıtlamaktadır.
¿om
Soru: Bir fırtına sırasında otomobilde giderken korkulacak bir şey yoktur. Acaba bir uçak yolcusu da kendisini aynı şekilde güvenlik içinde hissedebilir mi?
Yanıt: Benim bildiğime göre şimdiye kadar hiç bir uçak yolcusu bir yıldırım yüzünden doğrudan doğruya yaralanmış veya ölmüş değildir, hatta tam pencerenin yanında oturmuş olsa bile. Uçağın gövdesi burada bir otomobil kaportası gibi koruyucu bir “Faraday Kafesi” görevini üstüne alır.
Soru: Bu hususta bir parça bilgi verir misiniz?
Yanıt: Bîr Faraday Kafesi elektriği geçiren, ileten bir materiyalden, yani madenden yapılmış her tarafı kapalı bir zarftır. Böyle madeni bir zarfın içerisine, yıldırımın çarpmasında meydana geldiği gibi, hiç bir elektriksel gerilim alanı giremez. Bunun içindeki bir insan tamamiyle güvenlik içindedir.
Soru: fakat modern bir yolcu uçağının dört bir tarafı tamamiyle kapalı değildir. Kabine pencereleri ya da antenin plastik sargıları, her ikisi de elektrik delikler oluşturmazlar mı?
Yanıt: İşte asıl problem buradadır. Aynı zamanda uçak yapımında kullanılan alüminyum da elektriği çelik saçtan daha iyi iletir. Bilindiği gibi otomobil kaportası böyle çelik saçtan yapılır.
Soru: O halde uçak yolcuları yıldırım çarpması bakımından otomobil içindekilerden daha fazla bir tehlike altındadır. 1963 yılında uzmanların kanısına göre Amerika’da bir Boeing 707 bir yıldırımın çarpması yüzünden düşmüştü.
Yanıt: Bu uçakta tank sistemindeki akaryakıt-hava karışmacı tutuşmuştur. Fakat bundan sonra bütün uçaklarda tank sistemleri böyle felâketlerin bir daha meydana gelmesine olanak vermeyecek şekilde değiştirilmiştir.
Soru: Bir yıldırım bir uçağa çarparsa ne olur?
Yanıt: Normal olarak sonradan dış zarfta bir lira büyüklüğünde kızarmış lekeler veya yanmış
anfnnlur
Soru: Yolcu uçaklarının bir yıldırım çarp sından sonra rötarlı olarak tekrar hareket etm rine müsaade edilmesinin sebebi nedir?
Yanıt: Bu çok sıkı güvenlik kurallarıyla il dir. En ufak bir kaza sonucunda bile, uç. bütün parçalarının çok dikkatli bir şekilde ı den geçirilmesi gerekir, böylece önemli mal parçalarında bir bozukluk olup olmadığı saptı Soru: özellikle antenlere çarpan bir yıld da bütün elektronik felce uğramaz mı?
Yanıt: Bu yolcu uçaklarında şimdiye k< olmuş bir şey değildir. Bazı radyo ve naviga? aygıtlarının felce uğraması, böyle sistemi antenler de dahil olmak üzere uçakta daima olarak bulunmasından ve pilotun birçok < başka teknik olanaklara sahip olmasından d< uçağın konumunu saptaması olanak içinded Soru: Bir yıldırım ne kadar zamanda uçağa çarpar.
Yanıt: 1976 yılına ait bir istatistikte1 I uilh uçaklarının 2300 uçuş saatinde ancak bir yıldırımla karşılaştığı bildirilmektedir» 1«»i olarak 12 ayda Alman uçak şirketlerine e r» î i rım olayı saptanmıştır. Yolcu olarak bir iris kadar çok havada seyahat etmelidir ki bir yıl< çarpmasiyle karşılaşılsın.
