TÜRK ÇAYI HAKKINDA KISA NOT
Ülkemizde çay yetiştirilmesine önce geçen yüzyılın sonlannda Osmanlı İmparatorluğu döneminde teşebbüs olunmuş, ancak 4888 ve 1892’de Bursa ilinde yapılan her iki ekim denemesi de başarısız kalmıştır. Cumhuriyet döneminin başlangıcında, 1922-1924 yılları arasında Profesör Ali Rıza Ertem’in Rize ve çevresinde yaptığı incelemeler sonucunda bu bölgenin çay ekimine elverişli olduğu anlaşılmıştır. Esasen 1922 yılında tanm uzmanı Zihni Derin deneme için Batum’dan getirttiği fidanlarla Rize^de bir deneme fidanlığı kurmuş bulunuyordu. Cumhuriyetin ilanından bir yıl sonra, 1924’te kabul edilen 407 sayılı kanunla Rize ve çevresi çay ekim alanı sayılmış, buradaki çay tanmımn başarıya erişmesi üzerine 1940’ta çıkarılan 3788 sayılı kanunla ekim alanı Trabzon’un Artakalı deresinden Batum’a kadar uzanan kıyının 15 kilometre içerisine kadar uzanan bölgeyi kapsayacak şekilde genişletilmiştir. Bugün Türkiye’de çay en çok Rize’de yetiştirilmektedir. 1971 ‘de Rize’deki çaylık alan 283.000 dekan aşmış bulunuyordu. Çay aynca az miktarda olmak üzere Trabzon, Artvin, Giresun ve Ordu illerimizde de yetiştirilmektedir. Türkiye’nin çay üretimi resmî istatistiklere göre kuru yaprak olarak 1974’te 42.800,1975’te 55.600,1976’da 59.500 ve 1977 yılında 100.000 tona erişmiş bulunmaktadır.
Dr. Ergin KORUR
