Facebook’un en çok sansürlediği 2. ülke ‘Türkiye’
Facebook’un bazı ülkelerde engellenmemek için bir nevi otosansür uygulamaya başladığı ortaya çıktı. Facebook’un kendi yayınladığı rapora göre, Facebook’ta en çok otosansür uygulanan ülkeler arasında Türkiye 2. sırada.
Dünyanın en büyük sosyal ağı olan Facebook’un politikası gereği sayfanızda pornografik içerik, genel ahlak kurallarına karşı kasıtlı bir saldırıyı amaçlayan mesajlar veya görsellerin yayınlanması uzun süredir yasak. Facebook bu tip içerikler kendisi siliyor. Ancak şimdi, Facebook’un hükümetlere karşı yeni bir tavır takındığı ve bir nevi otosansür uyguladığı ortaya çıktı. Yani söz konusu ülkelerin hükümetlerinde rahatsızlık yaratabilecek her tür içerik, Facebook tarafından silinmeye başladı.
TÜRKİYE 2. SIRADA
Haber CNN’in Para kategorisi yazarı Jose Pagliery’ye ait. Facebook’un her yıl hükümetlere dair yayınladığı “Hükümet Talepleri Raporu”ndan (Government Requests Report) alınan bilgilere göre, Facebook’un en çok sansür uyguladığı ülkeler sırasıyla Hindistan, Türkiye ve Pakistan. 2014 yılında Facebook, Türkiye’de yayınlanan 1.893 sayfa ve fotoğrafı, ‘hükümeti eleştirdiği’ ve ‘dine saldırıda bulunduğu’ bahanesiyle kaldırmıştı. Bu sayı listenin birinci sırasında olan Hindistan’da 4.960, 3. Sırada olan Pakistan’da ise 1.773 idi.
Facebook tarafından engellenen sayfalar ile yorumlar, yalnızca söz konusu ülkelerde görüntülenemiyor. Yurtdışında Facebook’a bağlanan kişiler, bu içerikleri görmeye devam ediyor. Buna da “seçici engelleme” (selective blocking) deniliyor.
ZUCKERBERG “İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ ARTACAK” DEMİŞTİ AMA…
Facebook için bu durum ciddi bir çelişki yaratıyor. Zira şirketin CEO’su Mark Zuckerberg 2012 yılında yatırımcılara bir mektup yazmış ve Facebook’un halkın sesi haline geleceğini, bunu da “hem sayısal, hem de hacimsel” olarak gerçekleştirmeyi hedeflediğini belirtmişti. Mektubun devamında Zuckerberg, gerekirse ifade özgürlüğünü savunmak için siyasi liderler üzerinde baskı kuracağını da yazmıştı.
(Radikal) Geçtiğimiz ay Kolombiya’nın Bogota şehrinde düzenlenen bir konferans sırasında ise Zuckerberg bu konuya tekrar dikkat çekmiş, “Mümkün olan en fazla sayıda insana, mümkün olduğunca ifade imkanı tanımak istiyoruz” demişti.
FACEBOOK POLİTİKASI: ÇATIŞMAMAK
Facebook’un politikası, ülkelerin hukukuyla ve içtihatlarıyla çatışmamak üzerine kurulu. Bu yüzden hükümetten ya da bir başka devlet kurumundan ültimatom aldığı durumlarda, hukuka uygun şekilde davranıyor. Hukuk kuralları baskıcı da olsa, durum değişmiyor. Öte yandan Facebook, söz konusu ültimatomlara mümkün olduğunca direnmeye de çalışıyor. Şirketin avukatları gelen talepleri dikkatli bir şekilde gözden geçirerek, istenilen değişikliği yapmamak için yollar bulmaya çalışıyor. Örneğin bir sayfanın kaldırılması istendiyse, söz konusu sayfayı kaldırıp, aynı bilgileri paylaşan bir “kopya sayfayı” kaldırmıyor. Fakat bu, yine de Facebook’un uyguladığı sansürün ne kadar rahatsız edici olduğunu değiştirmiyor.
Facebook sansürü sadece gelişmekte olan ülkelere değil, tüm ülkelere uyguluyor. Facebook’un sansür uyguladığı ülkelerde 2014’te silinen sayfa ve paylaşım sayısına bakıldığında, şu tabloyla karşılaşıyoruz:
Facebook Sansürleri
| Hindistan | 4,960 |
| Türkiye | 1,893 |
| Pakistan | 1,773 |
| Almanya | 34 |
| Rusya | 29 |
| Fransa | 22 |
| Avusturya | 15 |
| İsrail | 15 |
| Birleşik Krallık | 9 |
| Avustralya | 7 |
| Suudi Arabistan | 7 |
| Tayland | 5 |
| İtalya | 3 |
| Kuveyt | 1 |
| Birleşik Arap Emirlikleri | 1 |