Sağlık Bilgisi

YEMEN SAFRANI (AYİT AĞACI, BEŞ PARMAK AĞACI) 460 __________ BÜYÜK ŞİFALI BİTKİLER ANSİKLOPEDİSİ Arabçası : Şeceretü İbrahim, Keff-ü Meryem, Zaferânü 7- Yemenî. Farsçası : Tohum-ı Dül Aşüb, Şecere-i İbrahim.Lâtincesi : Vitex Agnus-Caspus. Yetiştiği yer ve çeşitleri: Su kenarlarında yetişir. Kullanılan maddesi: Tohumu. Tıbbî Özellik ve Faydaları: a) Tıbda daha çok tohumu kullanılan bir bitkidir. Tohumunun çok keskin bir kokusu vardır. ...

YOSUN (KETENCİK) Arabçası : Uşna, Kuşâd el-Acûz. Farsçası : Deva el-Misk, Düvâle. Lâtincesi : Muscus arboreus.. Yetiştiği yer ve çeşitleri: Sulu yerlerde yetişir. Kullanılan maddesi: Tohumu, daneleri. Tıbbî Özellik ve Faydaları: a) (Bunun hassalanndan daha önce Ketencik’te bahsedildi.)

YÜKSÜK OTU (ARI KOVANI, MAYASIL OTU, KADIN PARMAĞI) Arabçası : Zehr el-Keşatibitı, Asab el-Azr, El-Kımaiyye- tü’l-Ercüvaniyye.Farsçası : Zehr-i Keşâtibin. Lâtincesi : Digitalis purpurea. Yetiştiği yer ve çeşitleri: Ilıman bölgelerde yetişir. 40 kadar çeşidi vardır. Tıbbî Özellik ve Faydaları: a) Sıracagillerden olup birçok türü bulunan yapraklan rozeti andırır bir bitkidir. Minhâc ve ihtiyarat sahihlerine göre pelit yemişine benzeyen siyah bir üzümdür. ...

YILDIZ ÇİÇEĞİ (AYIKULAĞI) Arabçası : Astiratikus,Hurrem,Azânü’d-düb. Farsçası : Hurrem, Astratikus. Lâtincesi : Aster, Tripolium. Yetiştiği yer ye çeşitleri: Sulu yerlerde yetişir. Çeşitleri vardır. Kullanılan maddesi: Çiçeği, tohumu. Tıbbî Özellik ve Faydaları: a) Çuha çiçeği türünden bir süs bitkisidir. İki cinstir. Bir cinsi, papatyaya benzer, sarı çiçekleri vardır. Diğer cinsi yabanisine benzer, ufak çiçeklidir. b) Çiçeği kaynatılıp 15 gr. kadar içilse ...

YER KESTANESİ (HALAL, HİLALİYE OTU, HABB’ EL-LEZİZ) Arabçası : Telguta, Cevz-ii Erka, Eksar. Farsçası : Telguta, Cevz-i Erkam. Lâtincesi : Carum Bulbocastanum. Yetiştiği yer ve çeşitleri: Ilıman bölgelerde yetişir. Kullanılan maddesi: Kökü, tohumu. Tıbbî Özellik ve Faydaları: a) Bu bitkinin tohumundan iki dirhem (8 gr.) kadar kaynatıp suyunu 15 gün müddetle içen kimsede mesane ve böbrek taşları erir. b) Kırık, ...

YER SOMUNU (BUHURU MERYEM ELMASI, DOMUZ EKMEĞİ DOMUZ SOĞANI, TUZ TOPALAĞI, MACAR ŞALGAMI, DOMUZ AĞIRŞAĞI) Arabçası : Şeceretü Meryem, Buhuru Meryem, Artanisa. Farsçası : Draht-ı Meryem. Lâtincesi : Cyclamerı europAum. Yetiştiği yer ve çeşitleri: Asıl vatanı Endülüs, Rum vilâyetleridir. Kullanılan maddesi: Kökü i/e kabuğu. Tıbbî Özellik ve Faydaları: a) Her Arap ülkesinde çeşitli adlarla anılan bir bitkidir. Bunun meyvesiz olarak ...

YANMIŞ KURŞUN Tıbbî Özellik ve Faydaları Arabçası : Rasâs (Üsrüb, Ânük, Kalî, Kazdîr) Farsçası : Siİrb, Esrüb, Esrûb. Lâtincesi : Massicet, Litharge. Yetiştiği yer ve çeşitleri: Madendir, yeraltında elde edilir. Kullanılan maddesi: Madenî hâli. Tıbbî Özellik ve Faydaları: a) Rasas-ı ebyaz (beyaz kurşun), rasas-ı esved (siyah kurşun) olarak iki çeşidi vardır. (KuRşun bir toprak kaba konur, üstüne kükürt doldurularak ateşte bir ...

YABANÎ ZEYTİN AĞACI (YABAN ZEYTİNİ)Tıbbî Özellik ve Faydaları Arabçası : Zeytûn-u Berrî Farsçası : Zeytûn-ı Berrî (yabanî). Lâtincesi : Olasylvesîris. Yetiştiği yer ve çeşitleri: Sıcak bölgelerde yetişir. Kullanılan maddesi: Tohumu, yaprağı. Tıbbî Özellik ve Faydaları: a) Tıbta esasen tohumu kullanılır b) Bilhassa unutkanlık illetine iyi gelir. c) Yaprağı döğülüp ısıtılır da vurulursa bedende habis yaraların yayılmasını önler. ç) Sivilceleri geçirir. ...

YABANÎ TURP (BURÇALAK) Arabçası : Şalgam-1 Berrî, Fücl-ı Berrî, Efyus, lşhas. Farsçası : Efyûs, Turb-i Sahraî. Lâtincesi : Euphorbia apios. Yetiştiği yer ve çeşitleri: Memleketimizde daha çok Bursa taraflarında yetişir. Kullanılan maddesi: Meyvesi. Tıbbî Özellik ve Faydaları: a) Meyvesi birinci derecede sıcak ve kabız yapıcıdır. Bursa’da buna fıçıcı otu da derler. b) Meyvesi sanlık hastalığına iyi gelir. c) Nereye sürülse ...

YABANÎ YULAF (İBLİS ARPA OTU) Arabçası : Şaîr-ü İblis, Sebl-ü İblis, Esfar et-Tahy. Farsçası : Nâhun-ı Sadef, İstihân, Nâhun. Lâtincesi : Aegilops Yetiştiği yer ve çeşitleri: Ilıman: Sıcak iklimde yetişir. Kullanılan maddesi: Meyvesi. Tıbbî Özellik ve Faydaları: a) Akdeniz, Hind Denizi, Kızıldeniz’in Kuzeybatısı sahillerinde, Babil ve Yemen’de daha ziyade görülür. Tohumlarının üstünde sivri dikenleri vardır. Meyveleri yuvarlak ve hoş kokuludur. ...

YABANÎ NOHUT Arabçası : Lübana-Androhtakis. Farsçası : Lübana. Lâtincesi : Andrachne îlpioides. Yetiştiği yer ve çeşitleri: Sulak yerlerde yetişir. Kullanılan maddesi: Tohumları. Tıbbî Özellik ve Faydaları: a) Nohudun yabanîsi olup, nohut gibi tohumlan vardır. b) Pişirilip nikrîs (Gut) için yakısı yapılsa fayda verir. c) Tohumundan iki dirhem (8 gr.) üzüm şırasıyla karıştınlıp içilse idrar zorluğuna iyi gelir ve idran derhal ...

YABANİ NAR AĞACI Arabçası : Rummân-ı Berrî, Rummâne. Farsçası : Enâr-ı Berrî, Rummâne. Lâtincesi : Blaustion Myrtaceae. Yetiştiği yer ve çeşitleri: Ilıman iklimde yetişir. Kullanılan maddesi: Meyvesi.Tıbbî Özellik ve Faydalan: a) İbn-i Baytar’a göre yerden yukarı kısmı yarım arşın uzunluğunda olan bir ottur. Karaca, uzun tohumlan vardır. Bu tohumlar dört köşelidir. İlâç olarak daha çok kültür çeşidi kullanılır. b) Balla ...

YILANYASTIĞI (YILAN BACAĞI) Arabçası : Lûf el-Hayyeh, Üzün el-Kısis, El-Lûf el-EbkaLûf es-Sibt. Farsçası : Tohum-ı Lûf Lâtincesi : Dracunculus vulgaris. Green dragon.Yetiştiği yer ve çeşitleri: Sulak yerlerde, çalılıklarda, gölgeliklerde yetişir. İstanbul, Ege, Akdeniz bölgelerinde de bulunur. Çeşitleri vardır. Kullanılan maddesi: Tohumu ve meyvesi. Tıbbî Özellik ve Faydaları: a) Yılanyasüğıgillerden olup büyük yapraklı, büyük yumrulu bir bitkidir. Meyvesinin suyu çıkarılıp zeytinyağıyla ...

YILAN OTU (YABANÎ, SWRMISAK, SU SARMISAĞI) Arabçası : Sûm el-Berrî, İskurdiyon. Farsçası : İskurdiyon, Skordiyon, Mûsîr, Sîrdeştî. Lâtincesi : Teucrium Scordium. Tıbbî Özellik ve Faydaları: a) Balla karıştırılarak yendiğinde: Cüzzama, behak’a, uyuz’a iyi gelir. b) Felç ve herhangi bir organdaki uyuşukluğa şifa verir. c) Soğuktan meydana gelen hastalıklarda yenmesi çok iyi gelir. ç) Yaban sarmısağı döğülüp taze râziyane suyu ile ...

YILAN TAŞI (YILAN PANZEHİRİ) Arabçası : Hacer el-Hayyeh. Farsçası : Hacer el-Hayyeh. Lâtincesi : A stone ofsnake. Yetiştiği yer ve çeşitleri: Yılanda bulunur. Çeşitlidir. Kullanılan maddesi: Taş maddesi. Tıbbî Özellik ve Faydaları: a) İki çeşittir. Bir cinsi yılanın öd kesesinde, diğer bir çeşidi de başında olur. Bir nevi hayvanî olup gül rengindedir. Diğer madeni olan ise siyah olduğu gibi boz ...

YAVŞAN OTU (OROPA – AVRUPA ÇAYI) Arabçası : Lebleb el-Mecûs-Erıfra, El-Virûnike, Zehretü’l-Havaşî. Farsçası : Lebleb el-Mecûs-Enfra. Lâtincesi : Veronica officinalis. Yetiştiği yer ve çeşitleri: Seyrek ormanlarda, nemli topraklarda yetişir. Kullanılan maddesi: Yaprağıa) Sıracagillerden yahut Aslanağzıgillerden olup, yaprağı bademe benzeyen büyükçe bir ottur. Kurusunun kokusu şarap gibi kokar. b) Yaprağının yakısı habis yaralara iyi gelir. c) Bu pişirilip herhangi bir usûlle ...

YENTÜN (DERYAZ) Arabçası : Diryaz, Elebdân, Yentûn, Zafziya (Sâfısya), Yenbût. Farsçası : Yenbût, Diryâz. Lâtincesi : Thapsia garganica. Yetiştiği yer ve çeşitleri: Kırlarda, bayırlarda yetişir. Kullanılan maddesi: Kökü. Tıbbî Özellik ve Faydaları: a) Yanm dirhemden (2 gr.) fazlası içilse, mide ve boğaz rahatsızlıkları, nefes darlığı, idrar tutukluğu yapar. Bunun ilâcı hastayı kusturmaktır. Bedeli tere’dir. Mesâneye ve idrar yollarına zararlı ise ...

KURU İNCİR ı) Kuru incir deşilmemiş urlara, yaralara yakı yapılarak konduğunda faydası görülür. i) Kuru incirin suyu müzmin öksürüğe, dalak ve karaciğer tutukluklarına iyi gelir. j) 9 tane incir bir ntıl (460,8 gr.) sirke ile 24 saat ıslatılıp bilâhare dalak üstüne yakı olarak konsa faydası derhal görülür.k) Sirke içinde ıslatılmış incirden her sabah 4 tane yendiğinde, dalak hastalıklarını geçirir. 1) ...

YAŞ İNCİR (AĞACI) Arabçası : Tîn. Farsçası : Tîn, İncîr. Lâtincesi : Ficus carica. Yetiştiği yer ve çeşitleri: Hemen her iilke ve iklimde yetişir. Kullanılan maddesi: Kökü, yaprağı, sütü, meyvesia) İncir gıda bakımından diğer meyvelerden iyidir. Hazmı kolay olup tabiatı müleyyin ve müshildir. Midede biraz şişkinlik yapar. Bal, sirke şerbeti Utruç.(Ağaç kavunu) ve ribâs (Bektaşi üzümü) ile ıslâh edilir. b) ...

YARPUZ (HABAK FÜTENÇ, AVŞAN OTU) Arabçası : Füzene, Fuleyah, Habak, Bâzeruç, Tere-i HorOsanî, Fuleyha, Havk. Farsçası : Pûdne, Pûne, Fûtenc, Fûdenc. Lâtincesi : Mentha Pulegium. Yetiştiği yer ve çeşitleri: Sıcak bölgelerde yetişir ve çeşitleri vardır.a) İyisi güzel kokulu olanıdır. Hazmı zordur. Fazla yenirse göz kararması ve baş dönmesi yapar. Bu gibi durumlarda üstüne semiz otu yemelidir. Bedeli iki misli kadar ...