DMOWSKi (Roman)

DMOWSKi (Roman)

DMOWSKi (Roman), polonyalı siyaset adamı (Varşova 1864-Drozdovo 1939). Fen doktoru, vatanseverlerin gizli teşkilâtı, «millî birlik»in kurucularından. Varşova’da 9 mayıs 1791 anayasasının yüzüncü yılını anma gösterisini düzenledi, tutuklanarak Mitava’ya sürüldü. Galiçya’ya kaçtı, gazetecilik yaptı. Yabancı ülkelerde geziler yaptı ye 1897’de J.L. Poplawski ve Z. Ba-licki ile, amacı bağımsızlık ve Polonya devletinin yeniden kuruluşu için direnmek, halkı sosyal ve siyasî etkilerle örgütlemek olan, millî-demokratik partiyi kurdu. Birinci ve ikinci Duma’da Polonya grubuna başkan seçildi. Birinci Dünya savaşı süresince müttefikler yanında Polonya davasının ateşli savunucusu oldu. Paris’te ağustos 1917’de millî Polonya komitesini kurdu. Paris barış konferansında, İgnace Paderewski ile Polonya delegesi olan Dmowski, Versailles antlaşmasında ülkesi için ancak Poznan’ı, Pomeranya’nın bir bölümünü ve Silezya’-yı elde edebildi. Ama eski Avusturya Ga-liçyası’nın Polonya’ya geçmesini kabul ettirdi (Saint-Germain-en-Laye antlaşması). Diyet meclisinde milletvekili (1919-1921), sonra W. Witos’un ikinci hükümetinde dışişleri bakanı oldu (1923). Kendisini edebiyat ve siyaset alanında çalışmalara ve polonya gençliğinin siyasî eğitimine verdi. 1926’da mareşal Pilsudski’nin askerî hükümet dar-