DONATELLO (Donato Dİ betto bardî)

DONATELLO (Donato Dİ betto bardî)

DONATELLO (Donato Dİ betto bardî), i¬talyan heykeltıraşı (Floransa 1386-ay.y. 1466). Roma’da iki üç yıl kaldı (1401’den sonra), Brunelleschi ile birlikte antik çağın eserlerini inceledikten sonra Floransa’ya döndü. Floransa katedralindeki Vaftizci A¬ziz Yahya (1415) ile Orsanmmichele kilise¬sine konmak üzere yapılan Aziz Georgius (1416) adlı heykellerinde taze bir gerginlik ve atılım göze çarpar. Bunlarda geleneksel giyimli heykel anlayışından uzaklaşılmıştır. Floransa katedralinin kulesi için yaptığı (1427-1436) Habakkuk adlı heykelinde Do¬natello büyüleyici bir teknikle çok ifadeli bir güç ve yeni bir gerçekçilik yarattı. 1430 ile 1440 arasında, bronzdan yaptığı harikulâ- de Davud’un sinirli ve ince bedeni üzerinde ışıklı akisler oynaşır (Bargello). Siena’nın kabartmalı mimarisiyle vaftiz kurnalarında¬ki Herodes’in Şöleni gibi bronz panola-rında (1421-1427) ve Santa Croce kilise¬sindeki ince dekoratif motiflerle kabartılmış fonuyle Cebrail’in Meryem’e Müjdesi (1433), figürlerle süslemeler arasındaki bağlantıla¬rı çeşitlendirir. Katedralin Cantoria bölü¬münde (koro yeri) sütunlarla çerçevelen-miş altın mozaikler üzerinde, coşkun dans¬ları yle çocuk figürleri yer alır.
1443’ten 1453’e kadar kaldığı Padova’da, antik çağları Floransalı’lardan daha iyi bi¬len bir ortam buldu. Roma imparatoru Mar¬cus Aurelius’un at üstündeki heykel tipini örnek alarak, çağın ilk anıtsal eserini, tek¬nik zorlukların üstesinden gelerek, gerçek¬leştirdi: Gattamelata* (1447). 1447’den 1450’- ye kadar Sant’Antonio bazilikası mihrabı için büyük kabartmalar ve heykeller^ toplu¬luğunu yaptı. Oturan Bâkire bir ilkçağ tanrı¬çasını hatırlatır. Azizin mucizelerini can¬landıran kabartmalar, yeni bir bollukla kitlelerin çalkalanmasını kapsayan büyük mimarî motifleri ortaya koyar. Floransa’ya dönünce, orada bir dizi heykel daha yap¬tı: Bargello’daki Çarmıha Gerilme, Maria Magdalena (Vaftizyeri) ve Judith heykelleri, Aziz Laurentiuse’u vaiz kürsüsünde gösteren hareketli ve dokunaklı kabartmalar (bunlar sonradan Bellano ve Bertoldo tarafından tamamlanmıştır), onun eserlerine eşsiz bir yetki sağlayan bir anlam yoğunluğundadır. Donatello’nun mezarı 1966 yılındaki sel baskınlarından sonra yapılan çalışmalar sı-rasında Floransa’da San Lorenzo kilisesinin mahzeninde bulundu, (l)