Metrolarda ve bazı büyük mağazalarda insanlann katlar arasında inip çıkmalannı sağlamak için sıradan merdivenler ya da asansörler yerine yürüyen merdivenler kullanılır.
Yürüyen merdiven, sonsuz bir zincire takılmış bir dizi basamaktan oluşur. Zincir, merdivenin üst ve alt kesimlerindeki dişli çarklar yardımıyla döndürülür. Üstteki dişli çark bir elektrik motoruyla döndürülür; motor çalışmaya başladığında zincirle birlikte bütün basamaklar grup haUnde yukanyâ ya da aşağıya doğru hareket eder. Aynca, yolculann tutunması için basamaklarla birlikte hareket eden esnek bir tırabzan vardır. Tepede ve dipte son
motorYürüyen merdiven bir kattan öbürüne tek doğrultuda, sürekli bir yolcu akışı sağlar.
Yürüyen merdivenler alışveriş merkezlerinde, büyük mağazalarda ve metro sistemlerinde 1 insahlanıkatlarai’asmda .taşır.noktaya ulaşıldığında basamaklar düzlenerek bir bant haline gelir ve bu biçimde, yalnızca ileriye doğru hareket eder. Basamaklann üzerinde önden arkaya doğru uzanan çıkıntılar vardır; sahanlığa bağh bir tarağın eğimli dişleri bu çıkıntılann arasına girer. Böylece merdiven sonuna gelen kişi adımını sahanlığa atamasa bile ayağı takılmadan sahanlıktaki sabit tarağın üzerine sürüklenir. Çoğu yerde, bir yürüyen merdiven yukan doğru çıkarken bir başkası da aşağı doğru iner; hareket doğrultusu tersine çevrilebilen merdivenler de, vardır. i .
Yürüyen merdivenler genellikle 30° eğimli yapıhr. İki kat arasındaki yükseklik ortalama 3,5 metre olarak kabul edilirse, yürüyen merdivenin uzunluğu yaklaşık 7 metre olur. Dakikada 27 metre hızla işleyen ve her basamağında iki yolcu bulunan bir yürüyen merdiven saatte 8.000 yolcu taşıyabilir; hattâ, yolculann kendileri de basamak çıkarak ya da inerek yardımcı olurlarsa, bu sayı 11.500’e bile yükselebilir. İşlediği yükseklik çok büyük olmamak koşuluyla, yürüyen merdiven asansörden daha etkili bir araçtır; aynca yolcuları bekletmemek gibi bir üstünlüğü de vardır.
İlk başanh yürüyen merdivenin tasanmını ABD’li Charles D. Seeberger gerçekleştirdi ve bu merdiven 1900’deki Paris Sergisi’nde tamtıldı. Dünyanın en büyük yürüyen merdivenlerinden biri Leningrad metrosunda, Le-nin Alanı istasyonundadır. Bu merdivenin hemen hemen 60 metrelik bir düşey yüksekliği ve 729 basamağı vardır.
• Camera Press
Yolcu ve bagaj lann. yatay düzlemlerde taşınmasını sağlayan yürüyen bantlar da yürüyen merdivenlere benzer; bunlar bazen hafif eğimli de olabilir. Yürüyen bantlar genellikle insanlann ağır bagaj ya da paketlerle uzun mesafeleri yürüınek zorunda kaldıkları büyük alışveriş merkezlerinde ve havalimanlarında kurulur. İngiltere’de, Newcastle upon Tyne kentindeki Tyne tünelinde kurulu olan yüriir yen bantlar bisikletli kişilerce de kullanılabilmektedir.*