Hüseyin Cahit (1874-1957).
Hüseyin Cahit (1874-1957). Eğitimci, yazar, gazeteci ve politikacı olan Hüseyin Cahit Yalçın, Edebiyat-ı Cedide Akımı’ nın önde gelen yazarlarındandır. Yazılann-daki tartışmacı yanı döneminin düşünce, sanat ve siyasal hareketlerinde etkili olmasını sağlamıştır.
Balıkesir’de doğan Hüseyin Cahit lise öğrenimini burada tamamladıktan sonra girdiği Mekteb-i Mülkiye’yi (bugün Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi) 1896’da bitirdi. Bir süre Maarif Nezareti Mektub-i Kale-mi’nde çalıştıktan sonra 1897’de Vefa ve Mercan liselerinde Türkçe ve Fransızca öğretmenliği yapmaya başladı. Mercan Lisesi müdürlüğünü’de üstlenen Hüseyin Cahit bit yandan da,, basın dünyasındaki çahşmalanm yürütmekteydi. Mekteb-i Mülkiye’nin son sınıfındayken birkaç arkadaşıyla birlikte Ğenab Şşihabeddiht’ H Mehinet Raıif
gibi genç, y^arların yazılannm yayımlandığa Mektep. Ğer^sİhi çıkartiyöfdu. Daha sonra Edebiyal-ı Cedide topluluğuna katılarak vet-i Fünun dergisinde öyküler, sanata ilişkin makaleler yayımlamaya başladı. Bir yandan da Tarık ve Sabah gazetelerindeki yazılanyİâ yeni edebiyatı savunuyordu. 1900’ün başında
Eğitimci, yazar, gazeteci ve politikacı Hüseyin Calıit. : Yalçın (1874-1957).
Tevfik Fikret Servetti Fünun’dan. ayrılınca, derginin yönetimini üstlendi. Bu arada;Fran-sızca’dan çevirdiği “Edebiyat ve. Hukuk” adlı bir yazıda Fransız Devrimi’nden söz edildiği gerekçesiyle Servet-i Fünuh Abdülhariıid yönetimince kapatıldı.İLi Meşrutiyet’iri ilanına (1908) kadar yazı yaşamından çekilisn Hüseyin Cahit bu tarihte memurluktan ayrılarak Tevfik Fikret ve Hüseyin Kâzım Kadri’yle birlikte Tanin gazetesini çıkarmaya başladı’. Gazetesinde İttihat ve Terakki Gemiyeti’nin görüşlerini savunmaktaydı. Aynı yıl İttihat ve Terakki Gemiyeti’nden İstanbul milletvekili seçilerek Osmanh Mebusan Meclisi’ne girdi; Meclisin ikinci dönem çalışmalarında riıeclis başkanlığını yürüttü.
31 Mart Ayaklanmasında gerici güçler matbaasını basarak Hüseyin Gahit’i öldürmek istediler. 1913’te gazetesini İttihat ve Terakki Fırkası’na devreden Hüseyin Gahit’e Düyun-ı Umumiye’de görev verildi. I. Dünya Savaşı sonrasında İstanbul işgal edilince İngilizler tarafından tutuklandı. 1919’da Malta Adası’ na sürgün edildi. Sürgün yıllarında İngilizce ve İtalyanca öğrenerek “Oğlumun’ Kütüphanesi” adlı çeviri dizisini hazırlamaya başladı; 1922’de sürgünden dönünce Tanin gazetesini yeniden çıkarmaya başlayan Hüseyin; Gahit bir yandan da bu dizi çerçevesinde çeviriler yaptı. Tanin gazetesinde özgürlük ve demok-^ rasiyi savunan, yapılan yenilikleri ve yasaları
eleştiren yazıları yüzünden İstiklâl.Mahkeme-si’nde yargılandı. Bu yargılanmada aklandıy-sa da, daha sonra ilcinci kez ayni mahkemede yargılanarak Çorum’a sürgün edildi. 1925-26 yılları arasında 1,5 yıl. sürgünde kalan Hüse-yin Gahit İstanbul’a dönünce çeşitli işlerde çalıştı. 1932’de gerçekleştirilen Birinci Türk Dil Kurultayı’nda savunduğu fikirler dönemin yönetim kadrolarınca olumlu karşılanmayınca, yönetim kurulu üyesi olduğu Sanayi ve Maa-din Bankası’ndaki görevinden uzaklaştırıldı. Çeviri yaparak geçimini sürdürme çabalan olumlu sonuç vermeyince Milli Eğitim Bakan-hğı’na İstanbul’da öğretmenlik için başvur-duysa da reddedildi. Bunun üzerine yaşaminı, 1933’te çıkarmaya başladığı Fikir Hareketlen dergisiyle sürdürmeye çalıştı. Bu arada bir süre siyasetten uzak kaldıysa‘ da, 1938’de yeniden siyasal çalışmalara başladı. 1939’da Çan–kırı, 1943 ve 1946’da İstanbul milletvekili olarak meclise giren Hüseyin Gahit , Yalçın 1943’te Tamn gazetesini üçüncü kez yayımlamaya girişti. 1948’de. gazetesiniıii^başya-zairİığırii üstlenerek ilkelerini ve
Ğumhuriyet Halk Pârtisi’nih göriişlerini savunan: makaleler kaleme aldı.. 195Ö’de Kars milletvekili olarak Türkiye Büyük MilletvMeclisi’ ne ‘gii-di./ Am’a ik^^ yıl sonra. £//«.? gazetfesiiiÖe çıkan bir yazısından ötüldü idbkuriulmazhğı kâl-dırıİarak yargılahdı; İ954’.te Dembkrâ^ yörietimine karşı yayımladığı-y^ıl^ le 29 ay hapse mahkûm edildi. :p. günlerde SÖ yaşında olan Hüseyin Cahit Yklçm v.birlsi^ tutuklu kaldıktan sonra yaşı ye hastam niyle serbest bırakıldı.
Hüseyin Cahit Yalçın(1892) •İise;’ ikinci,’fsınıf öğrençısiyyazdı. .Aîîmed Midhat Efendi’riin % bu
arılatıyordu/fGerçe^i bir yâklâşımla.genç;bir öğrencinin ■ duygu vöîdüşünc^ler^^^ ele aldığı, ı;uh.sal çözümlemelere dayaM /gı/z<İe (19Öİ)’ edildi,; Yalın .ve. yapmacikşız bir. dil, küllariân HüSisyih Gahit Yâİiçın öykülerinde İştanbıil’da yaşayan spçİcihleriıye âzınhklar^ gerçekçi bir’Idilİe anlatmıştın, Başlıca yapiıtİari airasmda, öykülerini tçpla-dığı Hayat-ı Muhayyel (189İ) i. HayaM Hakikiye Sahneleri (1909), Niçin Aldatırlarmış
