Hartmann, Nicolai

Alman filozofu (Riga 1882-Göttingen 195ه). Marburgو ٦, Köln(1925-31), Berlin(1931-45) ve Göttin- gen (1945-50) üniversitelerinde ders veren Nicolai Hartmann, çağdaş varlıkbilimin olanaklarım araştırıp, araştırmalarının sonuçlarını ^٧٢ Grundlegund der ٠٨- tologie (Varlıkbilimin Temelleri, 1941) adlı yapıtında yayınladı. Hermann Cohen’in yeni-kantçı idealizminin etkilerinden sıyrılıp, gerçekçi bir bilgi kuramı geliştirdi.

Nicolai Hartmann’a göre, insanlar ile dünyadaki öbür v^lıklar arasında gerçek bir iletişim vardır. Bilgi- lenme edimi sürecinde insan, düzlemleryada katlar bi- çiminde örgütlenmiş şeylerin üstündeki örtüyü kaldırır. Alt düzlem madde, üst düzlemse ruhani olandır. Tanrı olmasa bile, değerlerin, somut biçimde karşımıza çıka- cak, tanımlanabilecek bir ideal yanları vardır.