Mektubamı inanalım Söylentilere mi?
İrlanda’nın 1845-52 yılları arasında büyük bir kıtlık yasadığını ve haberi İstanbul’a ulaşınca devrin padişahı Sultan Abdülmecid Han tarafından İrlanda’ya hem aynî hem de nakdî yardım yapıldığını yazmıştık daha evvel. Son dönemde yeniden gündem oluştu bu konuda ve yardım meselesi tuhaf gerekçelerle inkâr edilmeye başlandı. Dergimizin Mayıs 2011 tarihli 33. sayısında (s. 36-37) “İrlanda’nın İstanbul’da Yankılanan Yardım Çığlığı” başlıklı makalede konuya temas edilmişti. Mevzubahis yazıda Başbakanlık Osmanlı Arşivi’nden (BOA, Milli Evraktan Devralınan Belgeler, 12) kopyasını aldığımız ve içeriğini olduğu gibi aktardığımız İrlanda eşrafı tarafından kaleme alınan mektup konu edilmişti. Mektupta Sultan Abdülmecid Han’ın alaka ve keremine ve ayrıca nakden yaptığı 1.000 sterlinlik yardıma değiniliyor ve bütün İrlanda ahalisi adına sultanın bu cömert yardımı için teşekkür ediliyordu. Rakamla belirtilen söz konusu nakdî yardımdan başka aynî yardımın da yapılmış olduğunu, sultanın bu “âlicenap hareketinden ötürü İrlandalIlar tarafından minnet ve şükranla anıldığım” açık açık göstermektedir bu mektup. Dolayısıyla yakm zamanlarda gerek İrlanda basınında ve oradan naklen gerekse bizim basınımızda yardım meselesini tekzip eder haberlerin yapılması haksız ve yersiz.
Gerçi İrlanda basınında çıkan haberleri mazur görebiliriz; zira ilgili dosyayı dergi için hazırlarken bu konuda İrlanda Millî Kütüphanesi’ne de ulaşmış ve meseleye dair herhangi bir bilgi-belgenin olup olmadığını sormuştuk. Yetkililer 20. yüzyılın başında kütüphanenin yandığını ve pek çok evrakın yok olduğunu söylemişler ve ellerinde bu hadiseye dair bir belge bulunmadığını üzülerek belirtmişlerdi. Her şeye rağmen bizdeki kopyası gösteriyor ki, Sultan Abdülmecid Han kıtlık mağduru İrlanda ahalisine aynî ve nakdî yardımda bulunmuştur ve bu mektup bunun ispatıdır. Burada şuna da temas edelim. Osmanlı sultanlarına dünyanın dört bir yanından gönderilen bu gibi binlerce mektup var arşivlerimizde. Bu mektupların bir kısmı, Çamlıca Basım Yayın tarafından “Sultan’a 101 Mektup” adıyla araştırmacılar ve meraklıların ilgisine sunulmuştur.