Arizona
ABD’nin güneybatı kesiminde eyalet. Kuzeyde Utah, kuzeydoğuda Colorado, doğuda New Mexico, batıda Kaliforniya ve Nevada eyaletleriyle, güneyde de Meksika’yla sınırlı olan Alabama’nın yüzölçümü 295 275 km2′ nüfusu;3 665)228,|merkezi|ve en büyük kenti Phoenix’ tir. Yükselti farklılıkları nedeniyle farklı iklim tiplerinin etkisindeki eyalette, kışlar serin, yazlar oldukça sıcak geçer. Uzun süre tarım ve madenciliğin başlıca gelir kaynaklarını oluşturmasına karşılık, günümüzde hizmetler kesimi, eyaletin katışıklı gelirinin yaklaşık % 75’ini oluşturur. Bakır filizi, maden kömürü, asbest, perlit, pirit, vb. yeraltı gelir kaynakları açısından zengin olan eyaletin, başlıca sanayi kolları arasında elektrikli gereçler, çeşitli makineler ve ulaşım araçları yapımı ile metalürji sayılabilir. Ayrıca eyalet,{ulusal parkları ve anıtlarıyla önemli ölçüde turist çekmektedir.
“Güneş Vadisi”ndeki Phoenix, Arizona’nm başkenti ve en büyük kentidir:Eyalet nüfusunun yaklaşık % 50’si, kent ve çevresindeki yerleşme merkezlerinde yaşar. İkinci Dünya Savaşı sonundan bu yana Phoenix, ülkenin elektronik sanayisinde önemli rol oynamaktadır.
TARİH
Arkeoloji kazılarında elde edilen kalıntılardan Kızılderililerin günümüzden 25 000-10 000 yıl önce yerleştikleri anlaşılan Arizona ewıleti topraklarında, çeşitli Kızılderili uygarlıkları (HoP Kam uygarlığı; Anasazi uygarlığı; vb.) gelişti. İspanyol gezgini Alvar|Nunez Cabeza|deVa- ca’nın bölgeyi 1536’da bulmasından sonraki yüzyıl içinde birçok İspanyol gezgini ve misyoneri bölgeye geldiyse de, İspanyolların ilk yerleşme merkezi 1792’de Tubac’ta kuruldu. XVIII. yy’da İspanyollar ve Kızılderililer arasında olduğu kadar, Apaçiler ile öbür Kızılderili toplulukları arasında da kanlı savaşların yapıldığı Arizona, 1820’de bağımsız Meksika topraklarına katıldı. Meksika savaşından (1846-1848) sonra ABD tarafından ilhak edilip, 5 Şubat 1863’te özerk bir “toprak” olarak örgütlendi. 14 Şubat 1912’de ABD’nin 48. eyaleti oldu.