Üç Padişahın Sadrazamı Sokullu Mehmed Paşa Kimdir ?
Kanunî Sultan Süleyman, Sultan İkinci Selim ve Üçüncü Murad Han devirlerinde olmak üzere, 14 yıldan fazla sadrazamlık yapan Sokullu Mehmed Paşa’nın devlete çok büyük hizmetleri olmuştu…
Sokullu Mehm ed Paşa’nın türbesi, Eyüp – İSTANBUL
Kanunî Sultan Süleyman, Sultan İkinci Selim ve Üçüncü Murad Han devirlerinde 14 yıl, 3 ay, 17 gün sadrazamlık yapan ve Osmanlı devlet adamlarının en meşhurlarından olan Sokullu Mehmed Paşa, 1505 senesinde Bosna’nın Vişegrad kasabasının Sokol (Sokul) Köyü’nde dünyaya geldi. Sokul kasabasından olduğu için “Sokullu” lakabıyla anılmıştır.
Kanuni Sultan Süleyman Han devrinde 14-15 yaşlarında iken Edirne’de padişahın huzuruna çıkarıldı. Padişah, çocukların arasından seçilenlerle birlikte Sokullu’nun da Enderun’a alınmasını emretti. Mehmed adını alan çocuk yaştaki Sokullu, bir müddet Edirne’de talim ve terbiye gördükten sonra, İstanbul’a Saray-ı Âmire’ye alınmış ve padişahın hizmetine girmiştir.
1546’da Kapdân-ı Deryâ’lığa tayin edildi. Trablusgarb’ın fethi ile vazifelendirildi. 1549’da Rumeli beylerbeyiliğine tayin edildi.
Osmanlı-İran harpleri sebebiyle Tokat’a kadar giderek padişahın ordusuna katıldı. 1561’de Rüstem Paşa’nın vefatı üzerine ikinci vezir olan Sokullu Mehmed Paşa, dört sene bu vazifede kaldı. Semiz Ali Paşa 1565 senesinde vefat edince yerine sadrazam tayin edildi.
Sokullu Mehmed Paşa, Kanunî Sultan Süleyman Han’ın son seferi esnasında rahatsız olması sebebiyle, seferin bütün kumandasını üzerine aldı. Kanuni’nin vefatı üzerine, Şehzade İldnci Selim’i Belgrad’a çağırdı. Sadrazamlar serveri olarak yâd edilmeye layık hizmetler yapan Sokullu Mehmed Paşa, Kabasakal tarafındaki konağında bir pazar günü ikindi divanı kurup hükümet erkânıyla devlet işlerini görüştüğü sırada, bir suikastçi tarafından 74 yaşında iken şehid edildi. Naaşı yıkanmadan, kanlı gömleği ile sağlığında inşa ettirdiği, Eyüp Camii yakınındaki türbesine defnedildi.
Kaynaklar: Heyet, Osmanlı Tarihi, III, Çamlıca Basım Yayın, İstanbul 2007; İ. Hakkı Uzunçarşılı, Osmanlı Tarihi, lll/l, TTK, Ankara 1983.