Corneille, Pierre

Fransız tiyatro yazarı (Rouen 1606-Paris 1684). Rouen
cizvit okulunda öğrenim gören Pierre Corneille,
1624’ten sonra avukatlık yapmaya başlayıp, bir yandan
da edebiyatla ilgilenerek, Melite adlı komedisini önceRouen’da (1630), sonra Paris’te oynatmayı başardı. Bu
başarıdan yüreklenerek bir traji-komedi (Clitandre,
1630) ve beş komedi {La Veuve [Dul Kadın, 1631]; La
Calérie du Palais [Sarayın Dehlizi, 1632]; La Suivante
[Nedime, 1633]; La Place Royale [Krallık Meydanı,
1634]; L’İllusion Comique [Komik Aldanış, 1636])yazdı.
Bu arada, Médée(Medea, 1635) adlı oyunuyla trajedi
türündeki ilk denemesini de gerçekleştirip, 1636 yılı
sonlarında oynanan Le Cidadlı oyunuyla, Fransız tiyatro
tarihinde bir dönüm noktası gerçekleştirdi. Ama
Akademi üyelerinin eleştirileri karşısında, “üç birlik kuralı”
na uymamakla yanlış bir iş yaptığını kabul ederek,
kurala uygun oyunlar yazmaya başladı: Horace {Horatius,
1640), Cinna (1641 yada 1642), Polyeucte{ 1641
ya da 1642). Sonra, büyüklük ve kahramanlığa duyulan
genel beğeniye katılarak, gün geçtikçe daha karmaşık
ve daha gerçeğe aykırı konular işlemeye koyuldu:
Pompei(Pompeius, 1642), Rodogune(\ 644), Theodore
(Theodora, 1645), Héraclius (1646), Don Sanche
(1650), Nicomède (1651), Oedipe (Oidipus, 1659),
Sertorius (1662), Othon (1664), Agésilas (1666), Attila
(1667), Tite et Bérénice (Titus ve Berenike, 1670). Bu
son oyunu, yeni kuşağın tuttuğu Racine’e karşı aynı konulu
birer trajedi yazma yarışmasının ürünüydü ve Racine’in
Bérénice’i karşısında, yirmi kez oynandıktan
sonra sahneden kaldırıldı. Bundan sonra Pulchérie
(1672) ve Suréna (1672) adlı oyunlarını yazan Corneille,
bunların da pek beğenilmemesi üstüne edebiyattan
çekildi.
Pierre Corneille, karmaşık, kahramanlığı bütün sınırların
ötesine vardıran erkek ve kadınlarla dolu bir çağın
ahlâk idealinin canlandırıcısıdır. Çağdaşı Descartes gibi,
kaynağını eski çağlardan alan bir stoacıdır. Ama bu
stoacılık Corneille’de, onu bazen sağduyunun ötesine
sürükleyen bir romantizm anlayışıyla birleşmiştir.