Dalay Lama

Tibet buddhacılığının dinsel önderinin (1959’dan bu
yana da aynı zamanda Tibet’in dünyasal önderinin) unvanı.
Her Dalay Lama’nın, bir öncekinin dünyada yeniden
cisimleşmesi olduğuna, bir Dalay Lama ölünce, ruhunun
dünyanın herhangi bir yerinde doğan bir çocuğun
bedenine geçtiğine ve bu çocuğun doğar doğmaz
olağanüstü belirtiler gösterdiğine inanılır. Dalay Lama
aynı zamanda, Boddhisattva Avalokiteşvera’yla özdeşleştirilir.
İlk Dalay Lama, manastır tarikatı ge-luk-pa’nın (sarı
takke) önderi Gan-den Trup-pa’ydı (1391-1474). Dalay
Lama unvanı resmî olarakjilk kez üçüncü Dalay
Lama’ya (1543-1588) bir Moğol prensi tarafından
1578’de verildi.Günümüzdeki ondördüncü Dalay Lama, Tenzin
Gyatso (Çinghav, Çin 1935), 1940’ta Dalay Lama olarak
ülkedeki bütün buddhacı tarikatların önderi oldu.
Tibet’in Çin tarafından işgali (1950) sırasında Tibet sınırındaki
Yatung’a kaçarak, 1956’da bir ayaklanma düzenledi.
Bunun üstüne Tibet Çin birlikleri tarafından yeniden
işgal edilince, Hindistan’a sığınıp (1959), Dharmsala’da
bir sürgün hükümeti kurdu. Tibet sanatının, dilinin,
abecesinin ve tıbbının korunması için çalışmalar
yapıp, 1989’da ülkesindeki Çin işgalinin sona ermesi
için savaş dışında yollardan savaşım vermesinden ötürü,
Nobel Barış Ödülü’nü aldı.