Danişmentoğulları

Selçuklu fetihlerinden sonra Anadolu’da kurulan Türk
beyliklerinden biri. Selçuklu sultanlarından Melikşah ve
Alparslan’ın emirlerinden Danişment Gazi tarafından
Sivas ve dolaylarında kurulan (1095’e doğru), Danişmentoğulları
(Danişmentliler de denir) Beyliği, yasal
olarak Anadolu Selçuklularına bağlı, gerçekteyse bağımsızdı.
Danişment Gazi ölünce yerine geçen ve “melik”
unvanını alan (1104) oğlu Emir Gazi döneminde,
Tokat, Amasya, Kayseri, Ankara, Çankırı, Kastamonu,
ve Malatya’nın ele geçirilmesiyle Anadolu’daki ikinci
büyük devlet haline geldi. Emir Gazi, Antakya Latin
Prensliği hükümdarı Bohemond ll’yi Anazarba Meydan
Savaşı’nda (21 Ağustos 1130) yenerek, Kilikya’yı kendine
bağlayarak ve Bizanslıların eline geçmiş kalelerini
geri alarak İslâm dünyasına ün saldı. Ama ölümündensonra, göçebe topluluklara dayalı Danişmentoğulları
devleti ile yerleşik halka dayalı Anadolu Selçukluları
arasındaki üstü örtülü çekişme, zamanla artarak çarpışmalara
dönüştü ve beylik, 1171’de Sivas’ı, 1173’te
Kayseri’yi, 1175’te Malatya’yı alan Selçuklular tarafından
ortadan kaldırıldı.