BRONKOSKOPİ;
Bronkoskopi cihazının ucunun bronşlardan birinin içinden görünüşü. Bu uçlar sayesinde tümörlü (solda) ve sağlam (sağda) hücreler görülebiliyor
Aim. Bronchoskopie, Fr. Broncoscopie, Ing. Bronchoscopy. Akciğer hastalıklarının teşhis ve tedâvisinde bronkoskop denilen bir âlet vâsıtasıyla nefes borusunun ve akciğerdeki havayollarını meydana getiren bronşiyal sistemin gözle incelenmesi işlemi. Bronkoskopi ilk olarak 20. yüzyıl başlarında Jackson’un çalışmalarıyla başlamıştır. Bu amaçla halen iki tip bronkoskop kullanılmaktadır. Biri öteden beri kulla- nılagelen rijit bronkoskop, diğeri 1970’lerden bu yana kullanılmakta olan fleksibl fiberoptik bronkoskoptur.
Fleksibl (esnek) fiberoptik bronkoskop 1970’de Ikeda tarafından geliştirilmiş olup birçok yerde rijit bronskopun yerine kullanılmaktadır.
Rijit bronkoskop yaklaşık olarak 40 cm uzunluğunda, bir santimetreden küçük çapta bükülmeyen madenî bir borudan ibarettir. Başlangıç kısmında oksijen için bir giriş adaptörü mevcuttur. Aydınlatma dışardan gelen güçlü, ayarlanabilir bir kaynak vâsıtasıyla yapılır. Bu kaynaktan gelen “soğuk ışık” borunun çeperine yerleştirilmiş kuartz çubuğu parlatarak aydınlatmayı sağlar. Fleksibl (bükülebilen) fiberoptik bronkoskop 1970’te Ikeda tarafından geliştirilmiş olup birçok yerde rijit bronkoskopun yerine kullanılır olmuştur. Fiberoptik bronkoskopi, akciğer hastalıklarının araştırılmasında son 25 yılın en faydalı gelişmesidir. Bu sâyede solunum yollarının lokal (yerel) anestezi altında daha kolay bir metodla incelenmesi mümkün olmuştur. Hem rijid hem de fiberoptik bronkoskopinin solunum yollarının incelenmesinde ayrı ayrı yerleri vardır. Fiberoptik bronkoskop bükülebildiğinden hastaya uygulanması daha kolaydır. Fiberoptik cihazlarda ışığı nakleden demetler ve ayrıca görmeyi sağlayan cam lifi demetleri mevcuttur. Her demet 10 mm çapında binlerce ince cam lifini ihtiva eder. Bir lifin ucundan giren ışık tekrarlıyan dahili yansımalarla uzunluğu boyunca nakledilir. Lifte keskin bükülmeler olsa bile dahili ışık kırılmaları devam eder. Görme demeti cihazın en karışık ve pahalı kısmını meydana getirir. Bronkoskopi birçok tam teşekküllü hastanede göğüs hastalıkları ve göğüs cerrahî uzmanlan tarafından yapılmaktadır. Bronkoskopla larenksten (gırtlak) itibaren, trakea (nefes borusu), akciğerin ana bronşları, lob bronşlarından segment bronş ağızlarına kadar uzanan kısımların incelenmesi sağlanır. Fiberoptik bronkoskopla incelenen saha daha genişlemiştir. Bronkoskopide gözle inceleme yanında hastalıklı bölgelerden veya şüpheli yerlerden biyopsi yapmak, bronş salgısı almak mümkündür. Alınan maddeler çeşitli laboratuvar yöntemleri ile incelenerek teşhis konur. Bronkoskopi genel veya yerel anestezi altında yapılır. Bronkoskopi yapılmaması gereken durumlara dikkat etmek şartıyla zararsız bir metoddur. Bronkoskopinin yapılması gereken durumlar çok olmakla birlikte yaygın olarak akciğer kanserinin teşhisinde kullanılmaktadır.
Bronkoskopi yapılması gereken durumlar:
1. Sebebi belirlenemeyen müzmin öksürükler, kan tükürme, yerel hışıltılı solunum gibi belirtiler görüldüğünde bronkoskopi zamanında yapılmalıdır. Bunlar tümoral bir hâdisenin erken belirtisi olabilirler.
2. Akciğer kanseri şüphesi olan bütün durumlarda.
3. Tedâviye cevap vermeyen zatürre veya aynı alanda tekrarlayan zatürreler.
4. Özellikle yaşlılarda akciğer apsesi meydana gelmişse.
5. Akciğere yabancı cisim kaçması şüphesi varsa. Bunlar dışında tedâvi ve cerrahî müdâhalenin gerekip gerekmediğini tâyin etmek amacıyla da bronkoskopi uygulanır. Dolaşım ve böbrek yetmezliği olan, genel durumu bozuk olan, akciğer hastalığının ilerlemiş olduğu vakalarda bronkoskopi uygulanmamalıdır.