DORİA

DORİA, Andrea; Ceneviz asilzâdelerinden
meşhur Haçlı amiral. 1466 yılında Osmanlı târihinde
Ceneviz adıyla anılan Cenova’da doğmuş,
gençliği mâcerâ içinde geçmiştir. Andrea
Doria zayıf yaradılışlı olmasına rağmen çok cesur
ve usta bir denizciydi. Mensubu bulunduğu
Doria âilesinden pekçok kimse de denizcilikte
şöhret salmışlar, Ceneviz için önemli işler başarmışlardır.
Andrea Doria, memleketindeki karışıklıklar
sebebiyle oradan ayrıldı. Önce Papanın ve Napoli
Kralının maiyetinde çalıştı. Daha sonra Fransız
deniz gücünde görev yaptı ve bu arada doğduğu
memleketi Cenova şehrini Fransızlara satmaktan
da geri kalmadı. Fakat neticede Fransa
Kralı Birinci François (Fransuva) ile arası açıldı.
Bu durumda Fransa’da kalamazdı. Birinci François’in
can düşmanı Beşinci Kari (Şarlken)ın maiyetine
geçti. Bu ünlü hükümdârın amirali olarak
OsmanlIlarla birçok deniz muhârebeleri yaptı.
Cenova’yı da Fransızların sömürgesi olmaktan
kurtardı ve müstakil devlet olmasını sağladı.
Bu târihlerde Beşinci Kari, Kânûnî Sultan Süleymân
ile harb etmekteydi ve güç durumda bulunuyordu.
Beşinci Kari denizlerde üstünlük kazanmak
için Andrea Doria’yı donanmasının başına
geçirdi. Önce Cezâyir’e Barbaros Hayreddîn
(Hızır Reis)in üzerine gönderdi. Fakat AndreaDoria Batı Akdeniz’de Hıristiyanlara karşı Müslümanları
savunan Barbaros’a karşı bir şey başaramayınca
(1532) Yunanistan kıyılarını vurmaya
başladı. Mora sâhilinde bulunan Koron Kalesini aldı.
Bunun üzerine Osmanlı Pâdişâhı Kânûnî, bütün
Akdeniz memleketlerinde şöhreti duyulmuş
olan Cezayir Sultanı Barbaros Hayreddîn’i İstanbul’a
çağırdı ve muhteşem donanmasıyla İstanbul’a
gelen Barbaros’a kapdân-ı deryalık verdi
(1533). Bu vaziyet üzerine Andrea Dorya İtalya’ya
sığındı. Kapdân-ı deryâ Barbaros Hayreddîn
Paşanın komutasındaki güçlü bir Osmanlı donanması,
Adriya Denizinde Venediklileri çok zor duruma
soktu. Yüz yirmi savaş gemisi bulunan Osmanlı
donanmasının başarıları Avrupa’da büyük
yankılar yaptı. Üç yüz savaş gemisinden meydana
gelen büyük Haçlı donanmasının komutanlığına
Andrea Doria getirildi. O devrin en kuvvetli amiralleri
olan bu iki deniz kurdu, yıllarca birbirini
yenmeye çalıştılar. Andrea Doria ile Barbaros
Hayreddîn Paşa arasında Preveze Deniz Savaşı
oldu. Andrea Doria ağır bir yenilgiye uğradı ve
kaçtı (1538).
1547’de Cenova’da kendisine ve âilesine karşı
girişilen komploları büyük bir vahşetle bastırdı.
1560’ta yeğeni Giovanni Doria’nın Cerbe Deniz
Muhârebesinde Osmanlılar karşısında ağır mağlûbiyet
haberini alınca kederinden öldü.