MİSKÖKÜZÜ

MİSKÖKÜZÜ (Ovibus moschatus); Alm. Öftlicher Moschusochse, Fr. Boeuf musqué, İng. Musk ox. Familyası: Boynuzlugiller (Bovidae). Yaşadığı yerler: Arktik Kuzey Amerika ve Grön- land’da bulunur. Özellikleri: Büyüklüğü öküzle koyun arasıdır. Erkek ve dişiler boynuzlu ve uzun kahverengi tüylüdür. Kurtlara karşı çember meydana getirerek kendilerini savunurlar. Çeşitleri: Üç türü vardır. Bunlar: Karayüzlü misksığın, Beyaz yüzlü misksığırı, Hudson Körfezi misksığırıdır. Boynuzlugiller âilesinden, Arktik Kuzey Amerika ve Grönland’da yaşayan boynuzlu bir memeli türü olup misksığırı da denir. Uzun ve alçak vücudu uzun tüylerle örtülüdür. Sırtında kamburumsu bir çıkıntı vardır. Gerçek bir sığır değildir. Daha çok koyun ve keçiye benzer. Bacaklarının kısalığına rağmen hızlı koşar. Tırnaklarının arasında bulunan tüyler sâyesinde kar ve buzların üzerinde rahatça hareket eder. Kısa kuyruğu uzun tüylerle örtülmüştür. Büyüklüğü ve yapısı öküzle koyun arasıdır. Yerden yüksekliği 120-130 cm, ağırlığı 300-450 kg’dır. îri başlı ve küçük gözlüdür. Kulakları büyük ve uçları sivridir. 60 cm uzunluğa varan boynuzları, önce aşağı sonra yukarı doğru kıvrılır. Dişilerin gövde ve boynuzları daha kısadır. Yabânî hay vanlann en uzun tüylüsüdür. Tüyler 90 cm’yi bulur. Düzensiz olan dıştaki kaim tüyler koyu kahverengidir. Yumuşak alt tüyler sık ve açık kahverengidir. Kalın bacakları beyazdır. Çok kuvvetli ve saldırgan mizaçlıdır. Kızılderililer ve eskimolar tarafından eti ve yünü için avlanır. Av sporlarında çok tüketildiklerinden Kanada’da kânunla koruma altına alınmıştır.30-40 bireylik gruplar hâlinde dolaşırlar. Ot, yosun, yaprak vs. ile beslenirler. Saldırıya uğradıkları zaman, yavruları ortaya alarak kapalı bir çember meydana getirirler. Ortaya çıkan kesintisiz boynuz duvarı kurtların cesaretini kırar. Kuşatma uzun sürdüğünden üç-dört erkek misksığı- rı, kurt sürüsünü püskürtmek için sivri boynuzlarıyla saldırıya geçer. Fakat bu çember savunma sistemi tüfekle kolayca avlanmalarını sağlar. Çiftleşme temmuz-eylül arasında olur. Nisan veya mayısta genellikle tek yavru doğar.’Dokuz ay kadar anne sütüyle beslenir. Dişi misköküzü dört yılda, erkekleri beş-altı yılda eşeysel erginliğe erişir. Misk bezleri sâyesinde erkekler kızgınlık devresinde 90 metreden duyulan bir misk kokusu yayarak dişileri cezbederler. Göç ederek kayalıklı dağlara tırmanır. Rahatça evcilleşebilir. Derisi ve postu işe yarar. Eti kokulu olduğundan pek makbul değildir.