DÜNYÂNIN YEDİ HÂRİKASI

DÜNYÂNIN YEDİ HÂRİKASI; Alm. Die
sieben Weltwunder (n.pl), Fr. Les sept merveilles (f.
pl.) du monde. İng. The seven world wonders. M. Ö.
2. yüzyılda yaşamış yazar Sidonlu Antipatros’un
sıralamasına göre antik çağda dünyânın en görülmeye
değer eserleri. Târihçilerin “Dünyânın Yedi
Hârikası” diye adlandırdıkları eserler şunlardır:
Bâbil’in Asma Bahçeleri, Rodos’taki Kolos Heykeli,
Mısır’daki Kufu Ehramı, Efes şehrindeki Artemis’in
Mâbedi, Olimpos’taki Zeus’un Heykeli, Kral Mausolos’un
Bodrum’daki Mezarı ve İskenderiye Feneri.
Bâbil’in Asma Bahçeleri
Bugün cisminden eser bile kalmayan bu bahçenin
güzelliği, kazılarda alman fikir ve daha önceleri
yazılmış olan izâhâttan tasavvur edilebilmektedir.
Bâbil hakkında bilgiler bu yüzyıl başına
kadar târihçilerin verdiği bilgilerden ibâretti.
1899-1917 seneleri arasında Alman arkeologu
Koldewey’in başkanlığındaki bir heyet, yaptığıkazılarda mühim vesikalar ele geçirmiştir. Bunlara
göre başka başka seviyelere ve kat kat sıralanmış
olan bahçeler, mahzenler, bahçeleri sulamak
için meyilli su kanalları bulunmaktaydı. Kuraklığın
ortasında çeşitli ziyâfet ve eğlencelerin yapıldığı
bu bahçelerin Bâbil hükümdarı Buhtunnasar
tarafından inşâ ettirildiği tahmin edilmektedir.
Rodos Heykeli
Makedonya Kralı Birinci Hemetrios M.Ö. 295
senesinde Rodos Adasını zaptetmeye büyük bir orduyla
gitti. Fakat Rodos halkının müdâfaası karşısında
pekçok ganimet bırakarak bozguna uğramış ordusu
ile geri çekildi. Rodos halkı kalan ganimetleri
satıp geliriyle M.Ö. 291 yılında başlayıp on iki senede
biten güneş tanrısı Helios’un heykelini yaptırdılar.
Rodos o zamanlar uğrak bir liman olduğundan
heykelin elindeki uzun meşalenin ucunda geceleri
yakılan ateş gemicilere deniz feneri vazifesini
görürdü. Heykelin yapısı hakkında hiçbir mâlûmât
yoktur, ayaklan arasında 100 m genişlik bulunduğu
rivâyet hâlindedir. Rodos Heykeli M.Ö. 225’te
şiddetli bir zelzeleyle tahrib oldu. Yıkılan parçalar
asırlarca orada kaldı.
Mısır’daki Ehram
Yedi hârika olarak bilinen eserler içinde günümüze
kadar gelmiş tek eserdir. Nil Nehrinin vâdisinde
M.Ö. 2650-2500 yıllarında Mısır firavunlarının
ve kraliçelerinin mezarları olarak yapılmıştır.
Târihçi Heredot’a göre bu ehram 100.000 kölenin
20 yıl devamlı çalışmasıyla yapılmıştır. Her
biri 2,5 ton ağırlığında 2.300.000 taş kullanılmıştır.
Yüksekliği 150 m olarak tahmin edilmekte olup, zamanla
tepeden 10 m kadar yıpranmıştır.
Zeus Heykeli
Yunanistan’ın Olimpos Dağında bulunur. Bunu
M.Ö. 5. yüzyılda o zamanın meşhur heykeltraşı Phidas
yapmıştır. Yapıldıktan bin sene sonra tahrip olduğundan
o devirden kalma parçalardan hakkında bilgi
sâhibi olunabilmektedir. Bunlardan anlaşıldığına
göre Zeus, altın ve fildişinden yapılmış tahtında
oturmaktadır. Bu heykel on dört metre boyundaydı.
Mausolos’un Mezarı
Karya Kralı Mausolos M.Ö. 4. yüzyılda hanımı
ölünce Halikarnas’ta bu mezarı yaptırdı. Halikarnas,
güneybatı Anadolu’da Muğla ili sınırları
içerisindedir. O zamanın önemli mimarlık eserlerinden
kabul edilen anıt diktörtgen bir piramit biçimindeydi.
Yüksekliği 42 m olan, üzerinde dört
atın çektiği bir arabada kral ve kraliçenin heykelleri
vardır. Bugün bundan da kalıntılar yoktur.
Artemis Tapınağı
Batı Anadolu’da Efes şehrinde Artemis için
yaptırılan bir eserdir. Bütünüyle harap olmuş, fakat
kalıntıları günümüze kadar gelebilmiştir. Yapımı
120 yıl sürmüş ve M.Ö. 430 yılında tamamlanabilmiştir.
M.Ö. 365 yılında yakıldığı tahmin
edilmektedir.İskenderiye Feneri
Mısır’ın İskenderiye limanında küçük bir adacıkta
M.Ö. 309-246 yılları arasında İkinci Batlamyus
tarafından yapılmıştır. Kat kat mermer kulelerden
olan fener, 140 metreye kadar yükseliyordu.
En üst kulede ateş yakılır, gemicilere yol
gösterilirdi. Bu fener sonradan yapılanlara örnekolmuştu. Fener M.S. 1300 yıllarındaki bir depremde
yerle bir oldu.
Bu eserlerden günümüze hiçbir kalıntısı ulaşmamış
olanlar hakkındaki bilgiler rivâyetlerden
öteye gitmemektedir. Basılan paralardan, efsâne
hâlindeki eski kayıtlardan toplanan bilgilerle yetinilmektedir.