EBE

EBE; Aim. Geburtshilfe (f), Fr. Profession de
sagefemme, İng. Midwifery. Ebe olma hâli; ebenin
mesleği. Yetkisi, gebeliğin teşhis ve gözetimiyle
normal doğumları yaptırmakla sınırlı tıbbî meslek Anadolu Selçukluları hâkimiyeti devrine kadar
ulaşır. Selçuklulara âit Kayseri’deki tıp medreselerine
bağlı dârüşşifâlarda, görevli hekimlerin yazdıkları
cerrahlık kitaplarında, doğumun güç oluşu
sırasında alınacak tedbirler anlatılmıştır. İstanbul’da
Tıphâne (1826) adıyla kurulan okulda doğum
bilimi de öğretiliyordu.
Tıp biliminin gelişmesine paralel olarak ebelik
öğrenimi de gelişti. Mekteb-i Tıbbiye-i Şâhânede
(1843) teorik olarak ebelik dersleri verildi.
Türkiye’de ilk doğum kliniği, Demirkapı’da “Serîriyât-
ı Vilâdiye” adıyla açıldı (1892).
1909’da Almanya’da ihtisâsını yapan Dr. Kenan
Tevfik, Serîriyât-ı Nisâiye kliniğinin, önce
laboratuvar şefliğine, sonra müderrisliğine getirildi.
Böylelikle ebelik ve kadın hastalıkları bilimi
öğreniminin temeli atılmış oldu.
Cumhûriyet devrinde kurulan İstanbul Ebe
Okulunda ilkokuldan sonra iki yıllık bir öğrenimle
ebe yetiştirilmeye başlandı. 1938’den sonra da
köy ebesi yetiştirilme yolunda çalışmalar yapıldı.
Günümüzde Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığına
bağlı Sağlık Meslek Liselerinin bir bölümünde
ebe-hemşireler yetiştirilmektedir.
Köy ebesi okulları: İlkokulu bitirenlerin alındığı
köy ebesi okullarında öğretim süresi üç yıldır.
Bu okulları bitirenler, 6 yıl köylerde görev yaptıktan
sonra doğum kliniklerinde altı aylık bir kurs
görüp, şehir ebesi olabilmektedirler. Ayrıca ebe
okullarına girerek de şehir ebesi olabilirler.
Ebe okulları: Ankara Doğumevi, Sağlık Koleji
ile İstanbul Zeynep-Kâmil Sağlık Kolejinde
birer ebelik bölümü vardır. 15-25 yaşları arasında
ortaokulu bitiren kızların imtihanla alındıkları
ebe okullarında, öğrenim süresi dört yıldır. Bu
okulları bitirenler özel doğum kliniklerinde, ana
ve çocuk sağlık merkez ve şubelerinde çalışabilirler.
Ebe hemşire okulları: Ortaokulu bitirenler,
ebe hemşire okullarında dört yıllık bir öğrenimden
sonra devlet hastânelerinde hemşirelik, ameliyat
hemşireliği, laborantlık, doğum hemşireliği yapabilirler.
Sağlık merkezleri ebelerine nezâret edebilirler.
Ayrıca ebe kelimesi “nine” veya “büyük anne”
mânâsında Anadolu’nun çeşitli yerlerinde kullanılmaktadır.
Buradan ebe kelimesinin doğum vs.
gibi işlerde yaşlı ve tecrübeli kadın mânâsında
kullanılarak zamanla mânâ değişikliğine uğradığını
söylemek gerekir.
sâhibi kadın. Türkiye’de ebelik ile ilgili bilgiler