EISENHOWER, Dwight David

EISENHOWER, Dwight David; Amerika
Birleşik Devletlerinin 34. başkanı. 1890 yılının
14 Ekiminde Teksas’ın Denisan şehrinde doğdu.
David ve annesi Ida Elizabeth Stover Eisenhower’in
yedi oğlundan üçüncüsüydü. Küçük yaştayken
yerleştikleri Abilene’nin küçük bir şehir
oluşu, gelirlerinin azlığı, ana ve babasının dindarlığı,
Eisenhower’in kişiliğini büyük çapta etkilemiştir.
Bütün âile birlikte çalışır, sebze ve
meyvelerini bile kendileri yetiştirirdi. Bu şartlar
içinde okula başlayan Dwight dersleri yanında
sporu da birlikte yürüttü, okuldan sonra bir yıl
çalıştı. 1911 yılında ABD’nin subay yetiştiren okulu
West Point Askerî Akademisinin imtihanlarını
kazandı. Akademiden sonra 1915’te Fort Sam Houston’a
atandı.
Birinci Dünyâ Savaşı, Eisenhower için askerî
kâbiliyetini ispatladığı bir dönem oldu. Daha o
yıllar, zırhlı birliklerin geleceğin harplerinde önemli
roller oynayacağı düşüncesini savunuyordu.
Ford Leavanworth’daki tank okuluna gönderildi.
Oradan da 1918’de Geftysburg’daki tank eğitim
merkezi kumandanlığına atandı. Tam Avrupa’da
görev alacağı zaman, harp sona erdi.
İki dünyâ savaşı arası, hareketli Eisenhower
için oldukça durgun ve tereddütlü yıllar oldu. Ordudan
ayrılma teşebbüslerinden, Komutanı General
Fox Conner tarafından caydırıldı. Generalin
etkisiyle Yüksek Komuta Okuluna girdi. Okulu birincilikle
bitirerek dikkat çekti. Fransa’daki Amerikan
Savaş Alanları adlı eseriyle geniş bir ün
sağladı. 1930’daki iktisâdî krizde başkentte savaş
bakanlığında sanâyileşme plânları üzerinde çalışıyordu.
1933’te İkinci Dünyâ Savaşının ünlü kukumandanlarından
General Mac Arthur’un Kurmay
subaylığına atandı.
Polonya’nın işgâli olayı, Eisenhower’in kafasındaki,
Amerika’nın er geç bu savaşa gireceği
fikrini iyice perçinleştirdi.
Üçüncü Ordu’nun Louisiana’da yaptığı bu manevranın
kurmay subayı olarak gazetecilerin dikkatini
çekti. Hakkında yazılanlar, onun Genel Kurmay
Başkanı George Marshall tarafından tuğgeneralliğe
terfi ettirilmesinde etkili oldu.
Pearl Harbour baskınından sonra tekrar Washington’a
çağrıldı. Savaşın genel plânlamasında çalıştı.
Londra’ya giderek, İngiliz ve Fransız komutanlarıyla
görüştü. Dönüşte, Avrupa’ya ortak bir komuta
altında yapılacak çıkarmanın başarılı olacağını
söyledi. Bunun üzerine 1942’de Avrupa Müttefik
Kuvvetleri Başkomutanlığına atandı.
Avrupa’daki savaşın kazanılmasında, Kuzey
Afrika ve İtalya harekâtlarının başarısında önemli
roller oynadı. En büyük başarısı 6 Haziran 1944
Normandiya çıkarmasıdır.
Savaş bittiğinde Eisenhower beş yıldızlı general
üniformasıyla ülkesine döndü. Böylece batı dünyasında
ve memleketinde ünlü kişilerden oldu.
Savaştan sonra hızlanan ABD’deki siyâsî yarışa
katıldı. NATO Kuvvetleri Başkomutanı bulunduğu
sırada görevinden istifâ etti. Cumhûriyetçi
Partiden başkanlığa adaylığını koydu ve
1952’de başkan seçildi.
İki dönem başkanlık yapan Eisenhower, görevini
1960 yılında John F. Kennedy’e devretti.
Çiftliğine çekildi, 79 yaşında 1969 yılında ölünceye
kadar orada kaldı.