ELEKTRİKf ALAN; Alm. Elektrisches Feld
(n), Fr. Champ (m) êlectrigue, İng. Electric field.
Elektrikî kuvvetlerin hüküm sürdüğü, tesirlerinin
geçerli olduğu alan. Bir elektrik yükünün
civârında başka bir elektrik yüküne kuvvet tesir
ediyorsa, orada elektrik alanının mevcudiyetinden
söz edilir.
Bir elektrik yükünün meydana getirdiği elektrik
alanının içinde bulunan başka bir statik elektrik
yüküne tesir eden kuvvet ne kadar büyükse
elektrik alan da o kadar şiddetlidir. Alan şiddetini
bulmak için, alanın içindeki pozitif birim yüke
tesir eden kuvvet tesbit edilir. Bu kuvvet, alanşiddeti olarak kabul edilir. Yâni yüke belli bir
kuvvet etki ediyorsa, bu yükün birim miktarına tesir
eden kuvvet, alanın şiddetini göstermektedir.
Alan Şiddeti bir kuvvet olduğundan bir vektörle
gösterilir. Yani bir noktadaki alan şiddetinin belirli
bir büyüklüğü ve yönü vardır.
Bir Q yükünün meydana getirdiği elektrik
alan içinde ve Q yükünün bulunduğu noktadan r
mesâfedeki Q’ yüküne tesir eden kuvvet F =
(k.Q.Q’)/r2 formülü ile hesaplanır. Q’ yükünün bulunduğu
noktadaki elektrik alan şiddeti birim pozitif
yüke tesir eden kuvvet olduğundan, F formülünde
Q’ yerine (+1) koymak veya F’i Q’ye bölmek
suretiyle alan şiddeti bulunabilir. Buna göre
alan şiddeti, E= F/Q’= (k.Q)/r2 şeklinde hesaplanır
(k: sabit katsayı).
Birbirine yakın birden fazla elektrik yükünün
bir noktadaki elektrikî alan şiddetini veya bu noktadaki
başka bir yüke yapacakları kuvvet etkisini
bulmak için, her bir yükün o noktadaki alan şiddeti
veya kuvvetleri hesaplanır. Vektörel olarak toplamları
alınır.
ELEKTRİKİ ALAN
20
Eki