ENDONEZYA

ENDONEZYA
DEVLETİN ADI Endonezya Cumhûriyeti
BAŞŞEHRİ…:…. …………… ………………….Cakarta
NÜFÛSU………………..:……. ;…………..181.451.000
YÜZÖLÇÜMÜ………………………..1.919.443 km2
RESMÎ DİLİ…………….. ………………………Bahasia
DÎNİ…………………………………..„…………İslâmiyet
PARA BİRİMİ ………………………… ……Rupiah
Güney Doğu Asya’da bir devlet. Endonezya,
Ekvator üzerinde Sumatra Adasından, Avustralya’ya
kadar uzanan adalar topluluğu üzerinde kurulmuştur.
Batı ve güneyden Hint Okyanusu, kuzeyden
Güney Çin Denizi, kuzey doğudan Büyük
Okyanus ile çevrili, 5’i büyük, 300’ü orta büyüklükte,
kalanları çok küçük adacıklar olmak üzere
toplam 13.677 adadan müteşekkildir.
Târihi
Endonezya’nın târihi hakkında bilinen en eski
bilgiler, 4-5 bin yıl kadar önce, Malaysia’dan halkın
gelip yerleştikleri hakkındadır. Eski çağlardan beri
ülkenin üzerinde bulunduğu adaların deniz ticaretinde
ehemmiyeti çok büyük olmuştur. Bu sebepten,
halk genellikle denizci veya tüccardı. Tarih
çağlarında ülke, Çin, Hindistan, İran ve Bizans İmparatorluğunun
deniz ticâret yolu idi. Hâlen bu
özelliğini muhafaza etmektedir. Eski çağlarda ticâret
gemileri buraya uğrar, baharat, reçine ve değerli
kereste alırlardı. Ticâretteki bu ehemmiyeti sebebiyle,
dünyânın çeşitli yerlerinden Endonezya’ya gelip
yerleşen insanlar ülkede yeni fikir ve geleneklerin
yerleşmesine sebep olmuşlardı. Milâdın ilk
yıllarına kadar halk aşiretler hâlinde yaşıyorlardı. Bu
zamanda artan Hint tesiri neticesinde halk arasında
Allahü teâlânın emrettiği hakiki yol olmayan, putperestlik,
Budizm ve Hindu dinleri yayıldı. Bu devirlerde
ülkede aşiret idâreleri krallık hâline geldi.Öyle ki her ada ayrı bir krallıktı. Yedinci ve on
üçüncü asırlara kadar bölgenin en güçlü krallıkları,
Sumatra ve Java krallıkları idi. Güçlü olmalarının
bir neticesi olarak da bölge ticâretine hâkimdiler.
On ikinci ve on beşinci asırlarda Hindistan ve
Malaysia’dan ticâret için buraya gelen Müslüman tâcirler
hak din olan İslâmiyetin yayılmasına vesile olmuşlardı.
Halk İslâmiyeti hiçbir zorlama olmaksızın
kabul edip benimsemişti. Bundan dolayı da İslâmiyet,
Endonezya’da süratle yayıldı.
Avrupa’nın sömürgecilik zihniyeti, Endonezya’yı
1511 senesinde yakaladı. Bu sene Portekiz
Malakka’yı işgal etti. Bundan sonra İspanya, Hollanda
ve İngilizler ülkeyi istilâ ettiler. Bu devletler
Endonezya’yı sömürmenin yanısıra Hindistan’ı
da sömürgelerine katmak için üs olarak kullanmakta
idiler. On altıncı asrın sonlarında HollandalIlar,
Doğu Hindistan, Java ve Moluk’da kurdukları
şirketlerle bölge ticâretini ele geçirdiler.
Bunun yanısıra Cakarta’ya üs kurmalarıyla Hollanda’nın
bölgedeki nüfusu arttı. Diğer sömürgeci
devletlerin anlaşmaları neticesinde 18. asrın
sonlarında Hollanda ülkeyi tam mânâsıyla tek başına ve insafsızca kendi menfaatine kullanmaya
başladı. 1900’lü senelerin başlarından îtibâren gün
geçtikçe antiemperyalist fikirlerin kuvvetlenmesi
sonucu Hollanda sömürgeciliğine karşı, milliyetçilik
ve bağımsızlık mücadelesi fiilen başladı. Bu
mücâdelenin önde gelen liderlerinden Ahmed Sukarno
1927’de kurulan Milliyetçi Partinin başkanı
oldu. Endonezya halkının başlattıkları ve her geçen
gün kuvvet kazanan bağımsızlık mücâdelesi
karşısında Hollanda endişeye düştü. Halk tamâmen
HollandalI sömürgecilerin menfaatleri doğrultusunda
yönetilmekteydi. Milliyetçilik ve bağımsızlık
hareketlerini yatıştırmak ve sömürgeciliğini
devam ettirmek için Hollanda siyâsî bir oyun
olarak yerli halka idârede kısmen iştirak hakkı tanıdı.
Bu oyuna kanmayıp tam bir bağımsızlık isteyen
halkın mücâdelesi çok kanlı bir şekilde bastırılmaya
çalışıldı. Mücâdelenin liderlerinden Ahmed
Sukarno ve arkadaşları yakalanarak sürgüne
gönderildi. İkinci Dünyâ Savaşında Japonya, Endonezya’yı
işgal etti. Siyâsî olarak Japonlar ülke
halkının HollandalIlara karşı yaptıkları bağımsızlık
mücâdelesini desteklediler? Japonlar, milliyetçilerin
hükümet kurmalarına müsaade etti.
17 Ağustos 1945’te Japonların teslim olmalarıyla
Endonezya’da Ahmed Sukarno başkanlığında
bir hükümet kurularak bağımsızlıklarını îlân ettiler.
Hollanda, Endonezya’nın bağımsızlığını tanımadı.
Endonezya ve Hollanda arasında bu sebepten başlayan
mücâdele, Endonezya’nın zaferiyle neticelendi.
Hollanda, “Endonezya, Birleşik Devletlerin
i resmen tanımak zorunda kaldı. 1950 senesinde
devletin adı “Endonezya Cumhûriyeti” olarak değiştirildi.
Ülkenin kurulu olduğu adalardan Yeni
Gine HollandalIların elinde kaldı. Endonezya ancak
1962 senesinde adanın batı kısmını HollandalIlardan
kurtardı. Çin ve Rusya bütün antikomünist ülkelerde
yaptıkları gibi, genç Endonezya Cumhûriyetini
de yıkıcı ve bölücü faaliyetlerle kendi sömürgeleri,
peykleri hâline getirmeye çalıştılar. Ülke
idâresini ellerine geçirmek için hükümet darbesi
girişiminde bulundular. 1965 senesinde vuku
bulan bu ayaklanma kanlı bir iç savaşa sebep oldu.
1 .0 0 0 . 0 0 0 civârmda insanın öldüğü iç savaşta komünistler,
milliyetçiler ve ordu tarafından bertaraf
edijdi. Devletin kuruluşundan îtibâren meydana
gelen hâdiselerde oldukça yıpranan Ahmed Sukarno
iktidarı, 1967’de General Suharto tarafından yapılan
hükümet darbesi ile son buldu. Darbe sonunda
başa geçen General Suharto daha sonra yapılan
seçimleri de kazandı. 1982’de Sebker seçimleri kazandı.
1983’te Suharto dördüncü defa 10 Mart
1988’de beşinci defa başkan seçildi.
Fizikî Yapı
Endonezya’nın üzerinde bulunduğu adalardan
büyük olan beş tanesi, Sumatra, Bomeo, Java, Celebes ve Yeni Gine’dir. Yeni Gine Adasının Endonezya’ya
âit olan batı kısmına İrian Barat adı verilir.
Bomeo Adasının Endonezya’ya âit olan kısmına ise
Kalımantan adı verilir. Sumatra, Bomeo, Java ve Celebes
adalarına Büyük Sonda Adaları; Bali, Lombok,
Sumba, Sumbawa, Flores, Timor vb. gibi orta büyüklükteki
adalara Küçük Sonda Adaları; Buru, Ceram,
Halmehera vb. adalara ise Moluk Adaları ismi
verilir. Adalar arasında çeşitli iç denizler mevcuttur.
İç denizlerle beraber yüzölçümü yaklaşık 5.000.000
km2 olan Endonezya’nın kara parçalarının toplam yüzölçümü
ise 1.919.443 km2dir. İç denizleri, Java,
Sunda, Banda, Flores, Celebes ve Moluk denizleridir.
Adaları birbirinden ayıran deniz ve boğazların
önemli özellikleri derin olmalarıdır.
Endonezya genel yapı îtibâriyle volkanik adalardan
müteşekkildir. Çoğu sönmüş vaziyette yaklaşık
150 civarında volkan bulunmaktadır. Ülke
Ekvator çizgisi üzerindedir. Büyük adalardan olan
Sumatra ülkenin batısında olup, Malakka Boğazı ile
Asya kıtasından, kuzey batı, güney doğu doğrultusunda,
güney doğuda Sonda Boğazı ile Java Adasından
ayrılmıştır. Birmanya’daki sıradağların bir
uzantısı Sumatra Adasının batı kıyılarında devam
eder. Bu sıradağlar sönmüş ve halen faaliyette bulunan
pekçok volkandan müteşekkildir. 3000 m’yi
aşan yüksekliklere sâhip bu dağ silsilesinin kuzeyinde
geniş ve verimli vâdiler, büyük göller bulunur.
Adanın doğu kesimleri, düz ve basık olan ovalıktır.
Bataklıklar doğu sahillerinde oldukça geniş
yer kaplar. Büyük ırmaklara sâhiptir. Java Adası, Sumatra
ile Küçük Sonda adalar dizisinin en batısındaki
Bali Adası arasında batı doğu istikametinde yer
alır. Yaklaşık 1000 km boyunda ve 200 km eninde
olan bu adada ekvatora paralel sıradağlar vardır. Bu
sıradağlar, güneye daha yakın olup, üzerinde çok sayıda,
bâzıları hâlen tütmekte olan volkanlar mevcuttur.
Adanın kuzeyi düz ovalı olmasına rağmen
güney kıyıları yüksektir. Güney de deniz dibi fazla
kayalık değildir. Bu da gemilerin adanın güney kıyılarına
rahatlıkla yaklaşmalarını sağlamaktadır.
Bu sebepten limanlar güneyde kuzey kıyılarına nisbeten daha çoktur. Java Adasının doğusunda yer alan
orta büyüklükteki adalar topluluğu olan Küçük
Sonda Adaları da fizikî yapı îtibâriyle diğer Sumatra
ve Java Adalarından pek farklı yapıya sâhip
değildir. Topluluğu meydana getiren adaların hepsi
volkanik olup, kıyıları düz ovalıktır. İrian Barat
denilen Yeni Gine’nin Endonezya’ya âit batı kısımları
da fizikî yapı olarak pek fazla değişmez.
Bradjamusti Sıradağları, bölgenin ortasında batı
doğu doğrultusunda yer alır.
Güney kısmı verimli ovalarla kaplı olan bölgenin
kuzeyinde orta kesimlerindekine nazaran
daha alçak olan sıradağlar, paralel olarak yer alır.
Bu iki dağ silsilesi arada yer alan ova ile birbirinden
ayrılır. Her iki sıradağlardan inen çok sayıdaki
ırmak tarafından sulanan ova oldukça verimlidir.
Yeni Gine Adasının batı kısmı olan bu bölgenin ortasındaki
Bradjamusti Sıradağlarında yer alan
Carstenz Tepesi 5050 m ile ülkenin de en yüksek
noktasıdır. Yeni Gine ve Celebes adaları arasında
yer alan pekçok ada ve adacıktan müteşekkil olan
Moluk Adaları da dağlıktır.Kıyıları çok girintili çıkıntılı, aynı oranda kayalık
olan adalar gemilerin yanaşmasına müsait olmadığı
halde bâzı yerler gemiler için iyi bir barınak
vazifesi görmektedirler. Celebes Adası, adanın
tam ortasındaki dağların dört farklı yöne açılması
ile bir ahtapot görünümü arzetmektedir. Dört
yarımadanın arasında kalan üç körfez de derin ve
oldukça geniştir. Dağların en yüksek noktası 3840
m ile Latimodjang~Tepesidir. Celebes Adası yakınlarında
pekçok küçük adacıklar mevcuttur. Endonezya’yı
meydana getiren adaların en büyüğü
Borneo’dur. Bu ada siyasî bakımdan üç bölgedir.
Kuzeyde ve kuzey batıda Malaysia’ya bağlı Sarawak
ve Sabah bölgeleri ve bu iki bölge arasında kalan
bağımsız Brunei Devleti ile bu bölgelerin dışında
kalan, adanın orta ve güney kısmını teşkil
eden Endonezya’ya bağlı Kalimantan adı verilen
bölgedir. Güney-batı, kuzey doğu istikametinde,
Endonezya, Malaysia sınırının bir kısmında dağlar
uzanır. Kalan geniş kısımları düz ovalık, kıyı
kesimleri ise bataklıktır. Genellikle alçak ve bataklık
olan kıyılarında gemilerin yanaşmasına elverişli
pekçok körfez vardır.
Önemli akarsuları ülkenin büyük adalarında
bulunmaktadır. Sumatra Adasındaki ırmaklar, Musi,
Kampar, Rokar ve Hari’dir. İrian Barat bölgesindeki
en önemli akarsu ise adanın ortasındaki sıradağlardan
çıkıp, kuzeyde Büyük Okyanusa dökülen
Mamberamo Irmağıdır. Borneo Adasının
Endonezya’ya âit kısmı olan Kalimantan bölgesindeki
en önemli akarsuları ise, Kayan, Mahakam,
Bari to ve Kapuas ırmaklarıdır. Ülkenin en önemli
gölleri ise Sumatra Adasının kuzeyinde yer alan
Toba Gölü, Celebes Adasındaki Towuti ve Poso
gölleri ile Kalimantan bölgesindeki Semajang ve
Djempang gölleridir.
İklim
Ekvator üzerinde yer alan ülkede tabiatıyla
ekvator iklimi hüküm sürmektedir. Bütün yıl boyunca
muson rüzgârlarının etkisinde kalan ülke,
bol yağış alır. Kışın kuzey batıdan esen musonlarbol yağış getirirler. Bahar ve yaz aylarında ise güney
doğudan esen yaz musonları yağışlara sebep
olurlar. Senelik yağış miktarı, ortalama 3000-7000
mm arasında değişmektedir. Yıllık ortalama sıcaklık
ise 25-26°C’dir. Bölgelere göre iklim çok az
da olsa farklılık arz eder. Sumatra Adasında yıllık
yağış ortalaması 4.500 mm’yi bulurken, sıcaklık,
26°C’lik ortalamaya sâhiptir. Muson rüzgârlarının
tesirinin en fazla olduğu bölge burasıdır. Java
Adasında yağış, diğer bölgelere göre biraz daha azdır.
Bilhassa bölgenin doğu kesimlerinde senelik
yağış ortalaması 900 mm’ye kadar düşmektedir. Bu
bölgenin yüksek bölgelerinin nisbeten serin geçmesine
rağmen, sıcaklık farkı pek fazla değildir.
Küçük Sonda Adalarından Timor’da, 1400 mm civârında
olan yıllık yağış ortalaması, bölgenin en
düşük ortalamasıdır. İrian Barat ve Moluk adalar
topluluğunda da sıcaklık ortalaması 25°C, yağış ortalaması
ise 2500 mm civârındadır.
Tabiî Kaynakları
Endonezya, Hollanda’nın her ne pahasına olursa
olsun, sömürge olarak kullanmaktan vazgeçmek
istemediği seviyede bol tabiî kaynaklara sahip bir
ülkedir. İkliminden dolayı gür tropik ormanlar ülkenin
bitki örtüsünü meydana getirir. Bol ve çeşitli
bitkiler ülkede mevcuttur. Bataklıkların çok bulunduğu
kıyı bölgelerinde bataklık bitkileri ve
mangrovlar hâkim bitki örtüsüdür. Dağ yamaçlarının
gür ormanlarla kaplı bulunduğu Sumatra’da
bazı bölgelerde kauçuk ormanlarına da rastlanır.
Küçük Sonda Adalarında kerestesi makbul ağaçlarla
kaplı ormanlar daha çoktur. Ülkede hemen hemen
2500 m yüksekliklere kadar ekvator bitkilerinin
meydana getirdiği ormanlar vardır. Celebes
Adasında düzlük olan bölgelerde iri yapraklı bitkiler
daha hâkim olurken, yükseklere çıkıldıkça kerestesi
mobilyacılıkta çok değerli olan abanoz ve
tek ağaçları ziyâdeleşir. Borneo Adasının kıyı kesimlerinde
bataklıklar yoğun olduğundan bu bölgelerde
bataklık bitkileri hâkimdir. Burada da iç kısımlarda
ormanlar değerli tropik ağaçlar ihtivâ
ederler. Bambu, ülkenin her yerinde en bol bulunan ağaçtır. Palmiye, muz, hintkirazı ve turunçgillerin
yaygın olduğu Endonezya’da, yüksek ve
yağışın daha az bulunduğu bölgelerde ormanlar
seyrekleşir ve yerlerini savanlara, tik, kazein, okaliptüs
ağaçlarına bırakır.
Hayvan çeşitleri çok boldur. Dünyâda kuş çeşitlerinin
bolluğu ile meşhurdur. Tropik ormanlarda
kaplanlar, leoparlar, büyük orangutanlar, maymunlar,
her boyda yılanlar, sürüngenler, bataklık
bölgelerinde timsahlar ülkenin her bölgesinde bulunan
hayvanlardır. Sumatra ve Kalimantan’da
Hindistan filleri, Sumatra ve Java adalarında ise
gergedanlar bol olarak bulunur.
Yer altı zenginlikleri bakımından da yer üstü
zenginliklerinde olduğu gibidir. Bol ve çok çeşitli
madenler mevcuttur. Kalay, petrol, tabiî gaz,
kömür, boksit, manganez, altın ve gümüş yatakları
dünya rezervleri arasında önemli bir yer işgal eder.
Ayrıca bunlardan başka nikel, bakır ve iyot ile tuz
da zengin yeraltı madenleri arasında yer alır.
Nüfus ve Sosyal Hayat
Ülke nüfûsu 181.046.000 civârındadır. Nüfûsu
en fazla olan İslâm ülkesidir. Halk çok çeşitli etnik
gruplardan meydana gelir. Nüfûsun büyük bir kısmını
meydana getiren Malaysialardan başka Papular, Bataklar, Alaslar, Kabauslar, Gojolar, Araplar,
Çinliler ve Hindular da etnik grupları teşkil eder.
Ülkenin en dikkat çekici özelliklerinden biri de
nüfus dağılımının çok düzensiz olmasıdır. Java
adası nüfus yoğunluğunun en fazla olduğu bölgedir.
İrian Barat ise yoğunluğun en az olduğu
bölgedir. Ülke yüzölçümünün % 7’sini teşkil etmesine
rağmen Java’da nüfus yoğunluğu kilometre
kareye 450 kişidir. Yoğunluğun en az olduğu İrian
Barat bölgesinde ise kilometre kareye 1,7 kişi
düşer. Ülkenin başşehri olan Cakarta, Java adasında
bulunmaktadır. Endonezya’nın önemli şehirleri
de buradadır.
Halk genellikle tarımla uğraşır. Buna rağmen
nüfusu milyonları aşan pekçok büyük şehirleri
vardır. Ülke halkının başlıca besin maddesi pirinçtir.
Halkın % 90’ı Müslümandır. Kalanı ise Konfüçyüs,
Budizm, Putperest ve Hıristiyanlık gibi
inançlara sâhiptirler. Ülkede, birbirine çok benzeyen
250?den fazla dil kullanılır. Bağımsızlıktan
soılra yapılan çalışmalarla ülkenin resmî dili olarak,
kullanılan farklı lehçelerin ortak kısımlarını ihtiva
eden “Bahasia” denilen lisan kabul edilmiştir.
HollandalIlar sömürge zamanlarında kendi dillerini
okullarda mecburi etmişlerdi. Fakat, halk bunu
kabul etmedi. Okuma yazma oranı toplam nüfusa
göre % 75’tir. Bu oran bağımsızlıktan önce %
50’lerin altında idi. HollandalIlar, halkın okur yazar
olmasını her fırsatta engellediler. 8-14 yaş arası
öğretim mecburi ve parasızdır. 14’ü bağımsızlıktan
sonra kurulmuş olmak üzere 17 üniversite
vardır.
Halkın % 80’i köylerde yaşar. Kıyı bölgelerinde
yaşayan halk ile iç kesimlerde yaşayanlar arasında
hayat tarzı ve kültür farklılıkları oldukça
fazladır. Halk güzel evler yapmaya düşkünlükleriile meşhurdur. Yaptıkları evler iklim ve imkânlar
icâbı, daha ziyade kazıklar üzerine kurulmuş, çatıları
çok dik, genellikle bambudan yapılmıştır.
Temel gıda maddeleri pirinç olmasına rağmen, bazı
fakir bölgelerde mısır ve manyok bitkilerinin
pirinç yerine ikâme olduğu görülmektedir. Erkek ve
kadınlar gelenek halinde olan, kain veya sarong adı
verilen, vücuda sarılan elbiselere bürünürler. El
sanatları, özellikle kumaş dokuma ve işleme yönünde
çok yaygındır. Batik denilen egzotik renk ve
desenli kumaşlar en fazla işlenen el sanatı ürünleridir.
Siyâsî Hayat
Endonezya’da başkanlık sistemine dayalı, cumhûriyet
rejimi vardır. Parlamento, 460 üyeli Millet
Meclisi’nden meydana gelmektedir. 1967’ye kadar
ülkeyi Ahmed Sukarno başkanlığındaki hükümet
yönetti, bundan sonra da Suharto başkanlığa
geçti. Ülke İdarî bakımdan 2 1 bölgeye ayrılmıştır.
Ekonomi
Ekonomi tarıma dayalıdır. Fakat bağımsızlığına
kavuştuğundan beri sanâyi, mâdencilik ve ticârette
çok önemli ilerlemeler kaydedilmiş ve bu ilerlemeler
devam etmektedir. Topraklarının ancak %
7,5’u ekilebilir durumdadır. Sulanabilen arâzilerde
senede iki defa mahsul almak mümkündür. Ülkede
en çok ekilen tarım ürünü pirinçtir. Pirincin çok
yetiştirilmesine rağmen, halkın temel beslenme
maddesi olduğu için ülke ihtiyacını dahi karşılayamamaktadır.
Ekilebilir arâzilerinin çoğunluğu
Java, Bali ve Sumatra adalarındadır. Bu durum nüfus
dağılımının en etkili faktörüdür. Pirincin yanında
çay, baharat, tütün, mısır, yer fıstığı, şekerkamışı,
manyok, patates, kahve, soya fasulyesi yetiştirilen
önemli ürünlerdir.
Ülkenin üçte ikisinin ormanlık olması ekonomiye
orman ürünlerinin katkısını arttırmaktadır.
Orman ürünlerinde dünyâ ülkeleri arasında ikinci
sırayı almaktadır. Kerestesi değerli olan abanozve hint meşesi ağaçları, kauçuk ormanlarından elde
edilen kauçuk, kına ağacı kabuklarından elde
edilen kinin ülke ekonomisine büyük katkısı bulunan
orman ürünleridir. Dünyâ kinin ihtiyacının %
90’ını Endonezya karşılamaktadır. Ormanlar devlet
kontrolündedir.
Mâdenlerin işletilmesi sömürge devrine göre,
ülke için daha faydalı hâle gelmesine rağmen, ekonomi
halen dışa bağımlı, dış yatırımlara muhtaçtır.
Senelik 50 milyon ton olan petrol üretimi ülke petrol
rezervlerinin pek azının değerlendirilmesi ile elde
edilir. Petrol rafinerilerinin gelişmesi her geçen
gün petrol üretimini artırmaktadır. Petrol en ziyâde
Sumatra ve Kalimantan bölgelerinden elde edilmektedir.
İhracatının yarısını petrol tutmaktadır.
Petrol ve tabiî gaz istihsalinden sonra ülke maden
üretiminde ikinci sırayı teşkil eden kalay istihsalinde
dünyâ devletleri arasında üçüncü sırayı almaktadır.
Sanâyi, ancak bağımsızlıklarına kavuştuktan
sonra kurulmaya başlandı. Petrol rafinerileri,
demir-çelik sanâyii, lâstik, çimento, kâğıt, kinin,
gübre, dokuma fabrikaları her geçen gün çoğalmaktadır.
Tuz üretimi devlet tekelinde olup, ülke ihtiyacını
karşılayacak seviyededir. Limanları her
tonajdaki gemilerin yanaşmasına elverişli, tersaneleri
de her geçen gün gelişmekte olmasına rağmen
kendi deniz filosu yetersizdir. Ülkenin en çok
sıkıntı çektiği husus elektrik enerjisinin yeterli olmamasıdır.
Fakat son yıllarda bu konuda kayda
değer çalışmalar yapılmaktadır. Makina, elektronik,
dokuma ve kimyâ sanâyii gelişme içerisindedir.
Hayvancılık ülke ekonomisinde fazla bir yer
tutmaz. Sâdece koyun, keçi ve kümes hayvanları
beslenmesi yaygındır. Ülkenin fizikî yapısı icabı
balıkçılık ekonomide geniş bir yer tutar. Son zamanlarda
senelik balık istihsali iki milyon ton dodolaylarına
erişmiştir. Genellikle kıyı balıkçılığı olarak
yapılan balıkçılık, ülke için ticârî bir vasıf taşımaz.
Japonya’nın yardımlarıyla balıkçılık gelişmekte,
açık deniz balıkçılığı için çalışmalar yoğunlaşmaktadır.
Karayolu ulaşımı mühim olmadığı
için fazla gelişmemiştir. Hava ve deniz ulaşımı
ülke ihtiyacını karşılayacak seviyededir.