OSMAN BÖLÜKBAŞI

OSMAN BÖLÜKBAŞI; Türk siyâset adamı.
1913’teNevşehir’in Hacıbektaş ilçesine bağlı Hasanlar
köyünde doğdu. İlköğreniminden soma ortaöğrenimini
İstanbul Erkek Lisesinde yaptı. Fransa’da
Nancy Üniversitesi Fen Fakültesi Matematik
bölümünü bitirdi.
1937’de Türkiye’ye döndükten sonra Kandilli
Rasathânesinde asistan olarak vazife aldı. Ayrıca
Haydarpaşa Lisesinde öğretmenlik yaptı. 1946’da
Demokrat Partiye (DP) girerek siyâsete atıldı ve
parti genel müfettişliğine getirildi. Hitâbetiyle ve konuşmalarıyla
dikkatleri çekti. Kamuoyunda “Anadolu
Fırtınası” adıyla ün yaptı. Bir müddet sonra
DP’nin CHP karşısında bir muvâzaa partisi durumuna
düştüğünü, daha sert bir politika tâkip etmesini
isteyerek bir grupla beraber DP’den ayrıldı.
Temmuz 1948’de Millet Partisinin kurucuları
arasında yer aldı. Ertesi yıl İsmet İnönü ve Celal
Bayar’a komplo düzenlemek iddiasıyla tutuklandı.
Kısa bir müddet sonra serbest bırakıldı. 1950 genel
seçimlerinde Kırşehir’den Millet Partisinin tek
milletvekili olarak TBMM’ye girdi. Fakat MP laikliğe
aykırı davrandığı gerekçesiyle 1953’te kapatıldı.
Osman Bölükbaşı Şubat 1954’te bir grup
eski MP’liyle Cumhûriyetçi Millet Partisini kurdu
ve genel başkanlığına getirildi. 2 Mayıs 1954 seçimlerinde
Kırşehir’den tekrar milletvekili seçildi.
Bu dönemde hükümeti çok sert bir dille tenkit etti.
1957 seçimleri öncesinde hükümete hakâret ettiği
iddiasıyla, dokunulmazlığı kaldırılarak, tutuklandı ve Ankara Cezaevine kondu. Fakat Ekim
1957 seçimlerinde Osman Bölükbaşı ve CMP
adayları tekrar milletvekili seçildiler. Osman Bölükbaşı
dokunulmazlık kazandığı için serbest bırakıldı
ve yeniden meclise döndü. 10 Ekim 1958’de
DP’ye karşı güçbirliği kurmak gâyesiyle CMP ile
Türkiye Köylü Partisi birleşti. İki partinin birleşmesiyle
kurulan Cumhûriyetçi Köylü Millet Partisi
(CKMP)nin genel başkanlığına Osman Bölükbaşı
getirildi. Bölükbaşı 1959’da 10 ay hapis cezâsına
mahkûm edildi.
27 Mayıs 1960’ta TBMM’nin kapatılmasıyla
milletvekilliği sona eren Osman Bölükbaşı, aynı yıl
Kurucu Meclis üyeliğine getirildi. 1961 seçimlerinde
yeniden milletvekili seçildi. Genel Başkanı
olduğu CKMP 54 milletvekili ve 16 senatörle
TBMM’de temsil edilir duruma geldi. 1961 seçimleri
ertesinde uzlaşmaz bir tutum takınarak
koalisyon hükümetlerine katılmayı reddetti.
CKMP, İsmet İnönü’nün kurduğu ikinci koalisyon
hükümetine katılınca parti içinde görüş ayrılıkları
ortaya çıktı. Osman Bölükbaşı parti genel
başkanlığından ve 28 arkadaşıyla birlikte partiden
ayrıldı. Arkadaşlarıyla birlikte 1962’de Millet
Partisini tekrar kurdu.
Millet Partisi Şubat 1965’te Suat Hayri Ürgüplü
başkanlığındaki koalisyon hükümetine katıldı.
Fakat Osman Bölükbaşı kabinede vazife almadığı
gibi hükümete karşı da açık tenkitler yöneltti.
Millet Partisinin lideri olarak katıldığı 1965
ve 1969 seçimlerinde istediği başarıyı gösteremedi.
Partisinin oy oranı ve milletvekili sayısı
gittikçe azaldı. Mecliste pek küçük bir grubun lideri
olarak kaldı. 1972’de genel başkanlıktan ayrılarak
yerini eski genelkurmay başkanlarından
Cemal Tural’a bıraktı. 9 Eylül 1973’te milletvekilliğinden
istifâ ederek aktif politikadan çekildi.