NOTA; Alm. Diplomatische Note (f), Fr. Note (f) diplomatique, İng. Diplomatie note. Devletler Hukûku terimi. Devletler arasındaki diplomatik yazışmalarda kullanılan, genelde siyâsî ve askerî konularda olan, bir devletin, herhangi bir devletten veya devletlerden belli bir zaman içinde yerine getirilmesini talep ettiği hususları ihtivâ eden diplomatik belge. Nota, muhatap devletlerin, veren devlet nez- dindeki diplomatik temsilcisine verilmek sûretiyle yapılır.
Notanın çeşitli şekilleri vardır:
Yazılı Nota: Yüksek seviyede, hitap şekilli olarak kullanılır. Bir mektup gibi olan bu notanın sonunda isim ve imzâ vardır.
Şifahî Nota: Üçüncü şahıs üslûbuyla yazılıp, nezâket cümlesiyle başlayıp biter. Şahsî ifâdeler yoktur. Sonunda mühür ve yetkili kimsenin pare- fesi bulunur. Diplomatik misyonların, vazifeli bulunduğu devletlerin dışişleri bakanlarıyla olan yazışmaları genel olarak bu şekilde olur.
Kollektif Nota: Birden fazla devlet temsilcisinin berâber olarak verdikleri notadır. Bu notayım ayrı ayn verebildikleri gibi, müşterek olarak da imzâlayabilirler.
Genelge Nota: Bir devletin Dışişleri Bakanlığınca, memleketteki bütün yabancı misyonlara aynı konuda verilen nota. Nota, sınır ihlâlinin kaldırılması, maddî zararın giderilmesi, askerî, siyâsî, iktisâdî vb. çok çeşitli konularda verilir. Nota veren devletin, ayrıca notasında karşı devletin taleplerini yerine getirmemesi hâlinde, harp îlânı, abluka, ekonomik ambargo gibi, göstereceği karşı tepkileri de belirtir. Notanın zorlayıcı gücü, nota veren devletin, askerî, siyâsî, iktisâdî kuvvetine bağlıdır. Osmanlı Devletinin mânen ve maddeten güçlü olduğu devirlerde herhangi bir devlete istediğini yaptırması için, değil nota, yalnızca serzenişi yetmiştir. Fransa’da, Voltaire’nin Candide adlı, Peygamberimize (sallallahü aleyhi ve sellem) iftirâ eden piyesi oynatıldığında, Sultan Abdülhamîd Han, sert bir nota ile buna ânında mâni olmuştur. 1945 târihli La Haye Antlaşmasına göre, notanın yazılı olarak verilmesi gerekir. Türkiye’de notalar, Başbakanlık ve Dışişleri Bakanlığında tasnif edilerek târihî ve hukukî belge olarak saklanır. Notaya, “ültimatom ve muhtıra” da denir.