PALMİYELER (Palmae)

PALMİYELER (Palmae); Aim. Palme (f), Fr.
Palmier s (m.pl.), İng. Palm-trees. Tropik ve subtropik
bölgelerde yetişen, genellikle monoik odunlu bitkiler. Gövdeleri çoğunlukla dallanmış, dik ve
silindirik, bâzen ince ve tırmanıcı, bâzense ikili
dallanmıştır. Yapraklar ağaçsı türlerde gövdenin
tepesinde küme hâlinde, diğerlerinde ise almaşlı
dizilişlidir. Yapraklı, tomurcuk içinde yelpaze kıvrımları
gibi katlıdır. Ancak olgunlukta kat yerlerinden
yırtılır ve çok parçalı bir yaprak hâline gelir.
Çiçekler tek eşeyli, çok dallanmış ve büyük durumlar
yaparlar. Çiçek parçaları ise küçük olup, 6
parçalıdır. Meyveleri üzümsü veya eriksidir. Dünyâ
üzerinde 210 cins ve 4000 türü bulunmakla berâber,
memleketimizde tabiî olarak yetişmez.
Palmiyeler gerek yetiştiği yerlerde, gerek vatanlarının
dışında değişik ihtiyaçlarda kullanılırlar.
Tıpta ve eczâcılıkta kullanılan ana maddeleri
verenler, nişasta ve yağ ihtivâ ederler. Bâzı türlerin,
şeker bakımından zengin olan meyveleri gıdâ
olarak kullanılır. Bir kısmının ise gövdelerinden
veya yapraklarından ev eşyâsı, sepet, hasır vs. ha-
. zırlanır. Yine bâzıları lif verir. Bu liflerden halat,
süpürge, hasır ve dokumacılıkta faydalanılır.
Bu şekilde belirtilen palmiyelere misâller:
Hindistancevizi (Cocos nucifera): Bitkinin
meyvelerinden gıdâ olarak faydalanıldığı gibi lif
de elde edilir.
Yağ hurması (Elaeis guinensis): Bitkinin meyvelerinden
yağ elde edilir. Bu yağ gıdâ olarak, sabunculukta
ve kozmetik sanâyiinde kullanılır.
Hurma ağacı (Phoenix dactylifera): Meyvelerinden
gıdâ olarak faydalanılır.
Copernicia cerifera: Bitkinin yapraklarından
“Camauba mumu” elde edilir. Cilâcılıkta makbuldür.
Bu gibi palmiyelere daha birçok misâl vermek
mümkündür.