PAPİRÜS (Cyperus papyrus)

PAPİRÜS (Cyperus papyrus); Aim .Papyruss
(m), Fr. Papyrus (m), İng. Papyrus. Familyası:
Papirusgiller (Cyperaceae) Türkiye’de yetiştiği
yerler: Tabiî olarak yetişmez.
Bataklık ve dere kıyılarında yetişen 2-3 m
boylarında kamışa benzeyen, çok yıllık otsu bitkiler.
Bitkinin gövdeleri üç köşeli, sert ve düğüm
(nod)leri yoktur. Çiçekler küçük başaklar hâlinde
olup, bunlar da şemsiyeye benzeyen durumlar yaparlar.
Çiçekler 6 parçalı ve kıl gibi incedir. Koyu
yeşil olan papirüs bir yıl boyu yapraklarıni dökmeyen
bir bitkidir. Eğik yaprakları gövdenin ucundaki
püsküllü kısımda bulunur.
Çok eskiden beri Mısır’da Nil kıyısında tarımı
da yapılmış olan bitkidir. Yalnız bugün aşağı Mısır’da
bitki hemen hemen hiç kalmamıştır. Yukarı
Mısır ve Habeşistan’da yer yer görülmektedir.
Kullanıldığı yerler: Papirüs eski Mısırlılar için
önemli bir bitkiydi. Gıdâ olarak kullanıldığı gibi
yapraklarından da hasır, sepet îmâl inde faydalandırdı.
Papirüs kâğıt îmâlinde de kullanıldı. Bunun
için sapların tabakaları hafif hafif dövmeyle ayrılır.
Sonra bunları 5-6 cm eninde, 25-30 cm boyunda şeritler
hâlinde keserek uç uca ve yan yana yapıştırarak
sayfalar hâlinde tabakalar yaparlardı. Bu tabakalar
perdahlanır, böceklerin yememesi için üzerlerine sedir
yağı sürülürdü. Bu tabakaların üzerine kamış kullanarak
mangal kömürü, sübye ve başka maddelerden
meydana gelen mürekkeple yazı yazarlardı.
Yapılması, parşömenden çok daha ucuza mâl olduğu
ve uzun zaman muhâfaza edilebildiği için, papirüs,
edebî yazılardan resmî yazışmalara kadar çeşitli
alanlarda kullanılmıştır.
Bu papirüs sahifeleri günümüze kadar saklanmış
olup, çok önemli târihî belgelerin ortaya
çıkmasına sebep olmuştur.