PİROKSEN

P İR O K S E N ; Aim. Augit, Fr. Pyroxene, İng.
Pyroxene. Değişik kimyasal kompozisyona sâhipkayaç teşekkül ettirici silikat mineralleri grubunun
ortak adı. Mineraldeki silisyum/oksijen oranı
1/3’tür. Böylece grup formülü MSi2 0 6 şeklinde
olur. Burada M iki değerlikli bir metali gösterir ve
bu ekseriyâ Ca, Mg ve Fe’dir. Piroksenlerin kristal
yapısı, bitişiklerindeki dörtyüzlülerle iki oksijen
atomu paylaşan tekil silisyum dörtyüzlüleri
zincirlerinden meydana gelir. Kristaller uzamış
biçimlidir ve yaklaşık 90°de iki farklı dilimin
özelliğine sâhiptir.
Düşük kalsiyum ve yüksek magnezyum muhtevâlı
piroksenler umumiyetle ortorombik kristal
yapısındadır ve ortopiroksen veya hipersten olarak
isimlendirilirler. Yüksek kalsiyum, düşük magnezyum
ve orta derecede demir ihtiva edenler ise monoklinal
kristal yapıdadır ve klinopiroksen veya ojit
olarak isimlendirilirler. Ojit ve hipersten arasında
kompozisyona sâhip piroksenlere ise pijonit denir.