LİNYİT

LİNYİT; Aim. Braunkohle (f), Fr. Lignite (m),
İng. Lignite, brown coal. Yakıldığı vakit kilo başına
4600 kilokalori civânnda enerji açığa çıkaran,
nemli kömür cinsi. Nem oranı % 20 ile % 60 arasında,
karbon oranı % 60-70 arasında değişir. Kahverengi
kömürler de linyit sınıfına girer. Linyitin
jeolojik yaşı, yüksek kaliteli taş kömürlerine nazaran
daha gençtir. Linyitin meydana gelişi de taş
kömürü gibi bataklıklarda bitkilerin basınç altında
değişmesi şeklindedir. (Bkz. Kömür)
Linyit, en çok elektrik enerjisi üretilen termik
santrallerde kullanılır. Linyit yataklarına yakın
bölgelerde, ısıtma maksatlı kalorifer kazanlarında,
çıktığı şekli ile veya pulvarize hâle getirilerek
kullanılır.
En zengin linyit yatakları, ABD’de bulunmaktadır.
ABD’nin toplam yakıt rezervlerinin % 15’ini
linyit teşkil etmektedir. Avrupa’da çıkan linyit kömürlerinin
kalitesi Amerika’dakine göre daha düşüktür.
Kahverengi kömür de denilmektedir.
Linyit, Türkiye’de de bol miktarda çıkarılmaktadır.
Linyit kömürüne Trakya ve Anadolu’nun
hemen hemen her yöresinde rastlanmakta olup,
en önemli havzaları, Soma, Tunçbilek, Seyitömer,
Çan, Muğla, Beypazarı. Erzurum ve Afşin-Elbistan
bölgeleri teşkil etmektedir. Bugün için bilinen
linyit rezervi 7939 milyon tonu geçmektedir.
Bu miktarın 4211 milyon tonu görünür, 2213 milyon
tonu muhtemel, 524 milyon tonu mümkün rezervdir.
Türkiye’de çıkarılan linyit kömürünün kalori
değeri ortalama, kilo başına 3500 kilokaloridir.
Yurdumuzdaki linyit yatakları küçük, fakat
sayıca fazladır. 56 ilimizde linyit mâden yatakları
vardır. Bu yataklar, devlet ve özel teşebbüs tarafından
işletilmektedir. 1993 yılı istatistiklerine
göre, memleketimizdeki senelik linyit üretimi yaklaşık
49.000.000 tondur.