MAZHAR OSMAN UZMAN; psikiyatri sa
hasında bir sembol hâline gelmiş, ülkemizin yetiştirdiği
en büyük hekimlerden biri olan, ruh ve sinir
hastalıkları hekimi. Ruh hekimliği yanında
renkli şahsiyetiyle iz bırakmıştır.
Mazhar Osman 1884’te Meriç Nehri üstündeki
Sofulu’da doğdu. İlk ve orta öğrenimini Kırklareli’nde
yaptı. Askerî tıbbiyeyi 1904 yılında sınıf
birincisi olarak bitirdi. Berlin’de “Nöroloji”
ve Münih’te “Psikiyatri” bilgisini ilerletti. İstanbul’a
döndükten sonra Gülhâne Askerî Hastânesinde,
Wietting Paşanın asistanı oldu. 1914’te Haydarpaşa
Askerî Hastânesi “Nöro Psikiyatri” bölümü şefi ve
Fransız La Paix Hastânesi başhekimi oldu. Birinci
Dünyâ Savaşı sonunda bu görevlere bir de Toptaşı
Akliye Hastânesi başhekimliği katıldı. Toptaşı
tımarhânesindeki acıklı durum, Mazhar Osman’ı
çok etkiledi. Uzun yıllar hükümete raporlar yazarak
bu konuda ilgi bekledi. 1927 yılında Bakırköy’de
emrine verilen eski bir süvârî kışlasında ilk
akliye kliniğini kurdu. Her yıl yeni pavyonlar açıp
değerli hekimler yetiştirerek, 2000’den fazla hastanın
sorumluluğunu üstüne aldı.
Tıp öğreniminin geliştirilmesi için 1912 yılından
beri yaptığı yayınlar ve mücâdeleler, 1933’te
İstanbul Dârülfünunu kapatılıp İstanbul Üniversitesi
açılıncaya kadar sürdü. Mazhar Osman, yeni
üniversitenin Tıp Fakültesinde, Psikiyatri Kürsüsü
Direktörlüğüne tâyin edildi. Tıp Fakültesinde verdiği dersler yıllarca büyük ilgiyle tâkib edildi.
Mazhar Osman, Türkiye’de modern cüzzam
hastânesinin kuruluşu için çok çalıştı. Üstünde
durduğu bir başka konu da, milletlerarası uyuşturucu
madde ticâretine engel olunması gayretleriydi.
1952 yılında öldü.
Mazhar Osman’ın akıl hastalıkları, sinir hastalıkları
ve psikiyatri kitaplarıyla Türkçe, Almanca
ve Fransızca yazdığı bilimsel yazılar 200’ü geçmektedir.
Ansefalit Üzerindeki Etüdler, Haşiş
Tiryakiliğinin Rûhî Neticeleri, Ansefalit Sendromlarma
Karşı Aşılar, Merkezî Asabî Cümlenin
Sifilis Tedâvisi Kriteryumu ve Multipl
Sklerosis’in Viral Etiyolojisi adlı yayınları belli
başlılarıdır.
MAZHAR OSMAN UZMAN
26
Eki