MEME

MEME; Aim. Mutterbrust, Eufer, Fr. Sein, ma-
»melle, İng. Breast. Yavrusunu emziren ve memeli
hayvanlar denen bir grup üstün yapılı yaratıklarda ve
insanlarda bulunan organ. Erişkin bir kadmda iki meme
vardır. Bunlar süt bezleridir. Tam olarak sadece
dişilerde gelişir ve yavrunun doğumundan sonra
süt salgılamağa başlar. Her memenin üstünde meme
başı denen bir kabarıklık vardır. Meme başının etrafı
koyuca renkli ve pürtüklü bir hâlde bulunur. Pürtüklük
buradaki yağ bezlerinden ileri gelir. Yağ bezleri
meme emen yavrunun tükürüğünün yapabileceği
irkilmeleri önler. Her meme, 12-20 tane, süt salgılayan
hücrelerle döşenmiş dallanan tüplerden meydana
gelen bölümlere ayrılmıştır. Her bir bölümün
tüpleri birleşip, tek bir kanala salgılarını akıtır ve bu
kanal meme ucuna açılır. Bundan ötürü meme ucunda
12-20 ufak delik vardır. Bu tüplerin arasını, kas
lifleri, bağ dokusu ve yağ doldurur.
Memenin büyüklüğü, görevinin ölçüsü değildir.
Memelerin büyüklüğü ve çalışması beyin tabanında
bulunan hipofiz bezi hormonlarının kontrolundadır.
Doğumdan sonraki ilk 96 saat içinde süt salgılanmaya
başlar. İnsan sütünün salgılanmasının esas
mekanizması bilinmemekle beraber, yumurtalıkların,
hipofiz bezi, böbrek üstü ve trioit bezlerinin
normal çalışması gerekmektedir ve bebeğin süt emmesi,
süt salgılanmasında en kuvvetli uyarıcı olduğundan,
bebek emdikçe, salgı devam edecektir. İnsan
memesi günde ortalama 1,5 lt’ye yakın süt salgılar.
Bu süt, bebek için dünyâda mevcut en mükemmel
gıdadır. Şâyet miktarı yeterliyse 6 ay, bebeğe
başka bir ek gıdâ vermek gerekmez. Anne sütü içerisinde
çocuğun hastalıklardan korunmasını sağlayan
maddeler (immünglobülinler), vitaminler, mineraller
mevcuttur. Sütün hazmı oldukça kolaydır.
Çocuk iki yaşma kadar emzirilmelidir. Yapılan araştırmalar,
çocuğunu emzirmeyen kadınlarda meme
kanserinin, emzirenlere göre çok fazla olduğunu
ortaya koymuştur. (Bkz. Anne Sütü)
Meme hastalıkları: Anormallikler: Koltuk
altından, karın alt bölgesine kadar uzanan bir çapraz
çizgi (süt çizgisi) üzerinde, ikincil memeler
meydana gelebilir. Bunların görünümü bozması hâlinde
çıkartılmaları uygundur.
Erkeklerde büluğ çağında, kandaki hormonlara
karşı memelerde aşırı duyarlık belirebilir ve genellikle
çok az ve tek taraflı olan bu meme şişmesi
zamanla azalır.
Bâzı hallerde meme başı, yoktur veya çukura
göçmüştür ve çocuğun ağzına gelmez ki buna göbekli
meme başı denir. Bâzan birden fazla sayıda
meme başı bulunabilir ki buna da “polithelia” denir.
Meme kanseri: Sebebi bilinmemekle beraber,
bâzı âilelerde daha sık rastlandığı ve çocuğunu
emzirmiş kadınlarda seyrek görüldüğü iddia edilir.
Kadınlarda sık meydana gelen, erkekte de rastlanabilen
bir kanser türüdür ki, erkeklerdeki çok
daha kötü gidişlidir.
Memede, ağrılı, ağrısız sert bir kitlenin belirmesi,
meme ucundan kanlı veya temiz bir sıvının
salgılanması, aynı taraftaki koltuk altı lenf bezlerinin
şişmesi, tümörün üstüne isabet eden derinin
pürtüklenmesi, meme başının içeri çekilmesi, memelerde
asimetrik bir görünümün ortaya çıkması,
meme ucunda ekzemaya benzer bir hâlin mevcudiyeti
gibi belirtileri olabilir. Bunlardan sadece
biri veya birkaçı birarada bulunabilir.
Bâzı nâdir rastlanan, çok çabuk ilerleyen vak’alar
dışmda, kitle çok yavaş büyür, fakat er geç, tedâvi
edilmeyen kanser, lenfatik sistem ve kan dolaşımı
yoluyla vücuda, özellikle omurga ve leğen kemiklerine
yayılır ve buralarda ortaya çıkan belirtiler
başlangıçta, esas hastalığı hatırlatır cinsten değildir.