BÂBEK

BÂBEK; Abbasî idâresine karşı isyân eden Azerbaycan
taraflarındaki Hurremîlerin reisi. Azerbaycan’da
doğmuş olup, doğum târihi bilinmemektedir.
?
Mecûsî bir âilenin çocuğudur. Mejdek tarafından
ortaya konan komünist fikirlerini savunan
Hurremiye fırkasının reîsi oldu. 816 yılında BizanslIların
kışkırtması ile Abbâsî Devleti’ne isyân
etti.
BizanslIlarla harp hâlinde olan Halîfe Me’mûn,
Bâbek ile meşgûl olamadı. Bunu fırsat bilen Bâbek,
Abbâsî Halîfesi Me’mûn’a düşman olan Ermenileri
de toplayarak Azerbaycan’a hâkim oldu. Böylece
Abbâsî Devletinin en önemli meselesi hâline
gelen Bâbek isyânı Halîfe Me’mûn’un vefâtmdan
(833) sonra yerine geçen Mu’tasım zamânmda da
olmak üzere 20 sene sürdü. Bâbek’in nüfûzu Fars
ve İsfehan şehirlerine kadar yayıldı. Halîfe Mu’tasım,
meşhûr Türk komutan Afşin’i, Bâbek isyânını
bastırmakla vazifelendirdi. Afşin, Hurremîler ile
iki yıl savaştı. Nihâyet 836’da el-Bazz’da Bâbek
ve taraftarlarını büyük bir bozguna uğrattı. Bâbek
yakalanarak Samarra’ya getirildi ye îdâm edildi
838 (H. 222). .
Bâbekiyye veya Hurremiye diye bilinen bu
fırkanın temel görüşleri Mecusîliğin kurucusu
Mejdek’in fikirlerinin aynısıdır. ,
, Tenâsühe (ruhların nakli) ve Bâbek’iiı peygamber
hattâ ilâh olduğuna inananları vardı. Bütün
haramları mübah sayarlar. Kadın erkek içkili
eğlenceler tertip ederek, her şey herkesin malıdır,
zevceleri değiştirmek helâldir, herkesin malları
ve yaşayışları eşittir, şahsî tasarruf yoktur,
bütün insanlar eşit ve her şeyde ortaktırlar, zenginler
mallarını fakirlere vermelidir, derlerdi.
Büyük servetler biriktiren Bâbek, El-Bazz..
şehrinde pekçok kadın ile içki ve çalgı âlemleri ya-,
pardı. Çok zâlim olup, yirmi senede öldürdüğü
Müslüman sayısı iki yüz elli bini aşmıştır.