Belgrad Antlaşması

1739’da OsmanlI
Devletinin Avusturya ve Rusya ile yaptığı iki
ayn barış antlaşması. Rusların 1736’da Orkapı’yı
teslim alarak Kırım’ı talan etmeleri ve Bahçesaray’ı
yakmalan üzerine Osmanlı Devleti harekete
geçti. Ancak Osmanlı Devletinin Rusya cephesinde
kazandığı başanlar üzerine Avusturya da üç koldan
Osmanlı topralçlanna girdi. Böylece iki cephede
çarpışmak zorunda kalan Osmanlı kuvvetleri bir
müddet bocaladılar ise de kısa sürede toparlandılar.
Bilhassa Yeğen Mehmed Paşa, Abdipaşazâde AliPaşa, ivaz Mehmed Paşa ve Hâfız Ahmed Paşa komutasındaki
Osmanlı kuvvetleri Avusturya ve Rus
kuvvetlerini arka arkaya bozguna uğrattılar. Niş, Özi
ve Kılburun kaleleri ele geçirildi. Belgrad kuşatıldı.
Bunun üzerine Fransa’nın arabuluculuğuyla Osmanlı
Devleti ile Belgrad Barış Antlaşmasını imzâlayan
Avusturya ittifaktan çekildi.
23 maddeden oluşan Belgrad Antlaşmasına
göre; 1718’de Avusturya eline geçen Belgrad,
Bosna, Sırbistan ve Eflak’ın bir bölümü Osmanlı
Devletine geri verildi. Tuna ve Sava ırmakları iki
devlet arasında hudud sayıldı. Antlaşmanın diğer
maddeleri AvusturyalIların inşâ ettiği bâzı askerî
tesislerin yıkılması ile, esirler ve elçi teatilerini ihtivâ
etmekteydi. Antlaşma 27 senelik olmak kaydı
ile imzâ edildi (18 Eylül 1739).
Avusturya ile barış yaptıktan sonra Osmanlı
kuvvetlerinin bütün güçleriyle üzerine geleceğini
düşünen Rusya da uyuşmayı uygun gördü. Yine
Fransa elçisi Ruslara vekâleten sulh talep etti. Yapılan
görüşmeler sonunda Rusya ile de 15 maddelik
bir ahidnâme imzâ edildi (18 Eylül 1739).
Antlaşmaya göre Ruslar, Azak dışında işgâl ettiği
toprakların tamâmını Osmanlı Devletine terk ediyordu.
Azak Kalesi ise yıkılarak arâzisi tarafsız bir
hâle getiriliyordu.
Osmanlı Devleti Karlofça ve Pasarofça’da imzâlamış
olduğu muâhedelerin zararlarını bu antlaşma
ile telafi etti. Ayrıca devrin iki büyük devletine
karşı koyabileceğini de göstermiş oldu.