AORT

AORT; Alm. Aorta, Fr. Aorte, İng. Aorta. Vücudumuzun
en büyük atardamarı, (anaatardamar).
Kalbin sol karıncığından çıkar. Kalbten çıkınca
sola ve arkaya doğru bir yay çizer. Bu kemer yapan
aort bölümüne “Aort kemeri” denir. Aort
kemeri üzerinden kollara ve başa giden atardamarlar
çıkar. Aort daha sonra aşağıya devam ederek
göğüs kafesinin içinden geçer. Bu bölümüne de
“Göğüs aortu” denir. Göğüs aortu diyaframı geçince
“Karın aortu” adını alır. Karın boyunca
devam eden aort, bel bölgesine gelince bacaklara
giden uç dallarını vererek son bulur.
Aort çok sağlam bir damardır. Yirmi atmosfer
basınca mukâvemet eder. Lokomotifler, 10-16 atmosferlik
buhar tazyiki ile işlediğine göre, yanmaktan
korunabildiği takdirde bu damarlar lokomotif
boruları yapılabilecektir..
Kan, sol karıncıktan kesik kesik aralıklarla
geldiğinden, kalbin her kasılmasında bir miktar kan
aorta atılır ve aort şişer. Kalbin gevşemesinde sol
karıncıktaki basınç, aorttaki basıncın altına düşünce
aortun kapakçıkları kapanır. Aort elastiki olduğundan,
sol karıncıktan atılan kanın hepsini birden damarlara gönderemez; birazını şişerek depo
eder. Tekrar eski durumuna geldiğinde kan akımının
devamlılığını sağlar. Bunu, depo ettiği kanı
damarlara göndererek yapar. Bu işlemler, kalbin
gevşemesi esnâsında olur. Kalbin kasılması (sistol)
esnâsında, sol karıncık basıncı aorttan yüksek
olunca kan tekrar aorta atılır. Sistol sırasında aorta
atılan kan kütlesi, damarlarda merkezden çevreye
yayılan bir basınç dalgası meydana getirir. Bu
basınç dalgası geçtiği yerlerdeki damarların duvarlarını
genişletir. Genişleme elle hissedilebilir.
Bu basınç dalgasına “nabız” denir.
Basınç dalgasının hızı damar cidarının elastiki
olmasına ve damar çapının cidar kalınlığına
oranına bağlıdır. Aort üzerinde kanın hızı 4 m/sn;
baldırdaki damarlarda ise 10 m/sn’dir. Buna göre
kalbin sıkışması bilekte 0,1 sn gecikmeyle hissedilebilmektedir.