ARYOS

ARYOS (A riu s ); Hıristiyanlıkta bir mezhep
kurucusu. Mîlâdm 270. yılında doğdu, 336 yılında
öldürüldü. Teslise (Trinite) inanmadığı için,
312’de öldürülen Antakya piskoposu Lucian’ın
talebesi olan Aryüs Libyalıdır. Hakîkî Hıristiyanlıktan
ayrılan kiliseye karşı gelmesi ile meşhûrdur.
Hazret-i îs â ’nm hak olan dîni, kısa zaman
sonra Yahûdîler tarafından sinsice değiştirildi.
Bolüs adındaki bir Yahûdî, hazret-i îsâ’ya inanır
görünüp gökten inen Incil’i yok etti. Dört havârî,
yeniden İnciller yazdılarsa da, bunlara da Bolüs’ün
yalanları karıştı. Uydurma İncîller zamanla
çoğaldı. Bizans İmparatoru Konstantin önceleri
putperestken, sonradan Hıristiyan oldu ve bütün
İncillerin birleştirilmesini emretti. Konstantin, İncil’e
önceki dîni olan putperestlikten de bâzı şeyleri
sokturmuştu.Aryüs, bu yeni İncîl’in yanlış olduğunu, Allah’ın
bir olup, Isâ aleyhisselâmın onun oğlu değil
kulu olduğunu söyledi. İznik’te 325’te toplanan
papazlar, Aryüs’ü aforoz ettiler, Aryüs Mısır’a
kaçtı. Aryüs’e bağlı olanlar yok edilmeye başlandı.
Konstantin pişmâıı olup Aryüs’ü İstanbul’a
dâvet ettiyse de gelirken öldürüldü.