ÇAKIRKUŞU (Accipiter gentilis)

ÇAKIRKUŞU (Accipiter gentilis); Alm.
Habicht (m), Fr. Acitour (m), İng. Goshawk. Familyası:
Kartalgiller (Falconidae), Yaşadığı yerler:
Asya, Avrupa, Afrika ve Amerika’da sık ağaçlı
orman kenarları, dağ ve ovalarda. Özellikleri:
Atmacaların en irisi. Doğan avcıları tarafından,
tavşan ve keklik avında kullanılır. Kırmızı gözleri
ateş gibi parıldar. Ömrü: 70-80 yıl. Çeşitleri:
Kuzey bölgelerinde yaşayan birçok ırkı vardır.
Kartalgiller âilesinin, kıvrık kısa gagalı, ince
uzun, keskin pençeli, gündüz avcı kuşlarından.
Sırtı koyu kahverengi veya gri tüylü, göğsü beyaz
ve enine kahverengi çizgilidir. Atmacaların en irisi
olup, 55-60 cm boyundadır. Kanat açıklığı 120
cm kadardır. Diğer atmacalar gibi uçları yuvaryuvarlanmış
geniş kanatları ve yelpaze gibi açılan uzun
kuyruğu sâyesinde ağaçlar arasında rahatça manevralar
yaparak avını tâkip eder. Çok iştahlı ve
saldırgandır. Güvercin, ada tavşanı ve sincap gibi
hayvanları avlayarak beslenir. Tavukları kümeslerine
kadar kovaladığı olur. Yuvasına yaklaşan insana
hırsla saldırır. Alçaktan uçtuğu için doğan avcıları
tarafından tavşan ve keklik avında kullanılır.
Bâzı bölgelerde “çakırdoğan” da denir. Erkekler
dişilerden küçüktür.
Yüksek ağaç tepelerinde yuva kurarlar. Yuva
içini saç, kıl ve kök püskülleriyle döşerler. Nisan ve
mayısta 3-5 yumurta yumurtlar. Dişi 40 gün kadar
(35-42 gün) kuluçkaya yatar, yavrular bir buçuk
ay kadar (36-40 gün) yuvada kalarak anne tarafından
beslenir. Genç çakır kuşları açık kahverengi
tüylü ve san gözlüdür. Erginlerin kırmızı gözleri ise
ateş gibi parıldar. Türkiye’de yaşayanlar kış mevsiminde
Kuzey Afrika ve Hindistan’a göç eder.