Andrea Doria
DORİA, Andrea; Ceneviz asilzâdelerinden meşhur Haçlı amiral. 1466 yılında Osmanlı târihinde Ceneviz adıyla anılan Cenova’da doğmuş, gençliği mâcerâ içinde geçmiştir. Andrea Doria zayıf yaradılışlı olmasına rağmen çok cesur ve usta bir denizciydi. Mensubu bulunduğu Doria âilesinden pekçok kimse de denizcilikte şöhret salmışlar, Ceneviz için önemli işler başarmışlardır. Andrea Doria, memleketindeki karışıklıklar sebebiyle oradan ayrıldı. Önce Papanın ve Napoli Kralının maiyetinde çalıştı. Daha sonra Fransız deniz gücünde görev yaptı ve bu arada doğduğu memleketi Cenova şehrini Fransızlara satmaktan da geri kalmadı. Fakat neticede Fransa Kralı Birinci François (Fransuva) ile arası açıldı. Bu durumda Fransa’da kalamazdı. Birinci Fran- çois’in can düşmanı Beşinci Kari (Şarlken)ın maiyetine geçti. Bu ünlü hükümdârın amirali olarak OsmanlIlarla birçok deniz muhârebeleri yaptı. Cenova’yı da Fransızların sömürgesi olmaktan kurtardı ve müstakil devlet olmasını sağladı. Bu târihlerde Beşinci Kari, Kânûnî Sultan Sü- leymân ile harb etmekteydi ve güç durumda bulunuyordu. Beşinci Kari denizlerde üstünlük kazanmak için Andrea Doria’yı donanmasının başına geçirdi. Önce Cezâyir’e Barbaros Hayreddîn (Hızır Reis)in üzerine gönderdi. Fakat Andrea Doria Batı Akdeniz’de Hıristiyanlara karşı Müslümanları savunan Barbaros’a karşı bir şey başaramayınca (1532) Yunanistan kıyılarını vurmaya başladı. Mora sâhilinde bulunan Koron Kalesini aldı. Bunun üzerine Osmanlı Pâdişâhı Kânûnî, bütün Akdeniz memleketlerinde şöhreti duyulmuş olan Cezayir Sultanı Barbaros Hayreddîn’i İstanbul’a çağırdı ve muhteşem donanmasıyla İstanbul’a gelen Barbaros’a kapdân-ı deryalık verdi (1533). Bu vaziyet üzerine Andrea Dorya İtalya’ya sığındı. Kapdân-ı deryâ Barbaros Hayreddîn Paşanın komutasındaki güçlü bir Osmanlı donanması, Adriya Denizinde Venediklileri çok zor duruma soktu. Yüz yirmi savaş gemisi bulunan Os- manlı donanmasının başarıları Avrupa’da büyük yankılar yaptı. Üç yüz savaş gemisinden meydana gelen büyük Haçlı donanmasının komutanlığına Andrea Doria getirildi. O devrin en kuvvetli amiralleri olan bu iki deniz kurdu, yıllarca birbirini yenmeye çalıştılar. Andrea Doria ile Barbaros Hayreddîn Paşa arasında Preveze Deniz Savaşı oldu. Andrea Doria ağır bir yenilgiye uğradı ve kaçtı (1538). 1547’de Cenova’da kendisine ve âilesine karşı girişilen komploları büyük bir vahşetle bastırdı. 1560’ta yeğeni Giovanni Doria’nın Cerbe Deniz Muhârebesinde Osmanlılar karşısında ağır mağlûbiyet haberini alınca kederinden öldü.