Ahmet Paşa, Humbaracıbaşı
Fransız asıllı Türk devlet adamı (Coussac, Bonneval 1675-İstanbul 1747). Fransız donanmasında subaylığa yükselip, Dieppe, La Hoque ve Cadiz deniz savaşında çok başarılı olan, kara ordusuna geçip (1698), İtalya’ya karşı savaşan (1701 ) Kont Claude Alexandre de Bonne- val, Louis XlV’ün eşi aleyhine konuşunca gözden düşüp, İtalya’ya kaçtı (1706). Fransa’ya karşı savaşmak için Avusturya’ya gidip, çeşitli savaşlara katıldı ve başarılarından ötürü genelkurmay heyetine alındı. Varadin (Petervaradin) savaşında Türklere karşı savaşıp, mare- şallığa yükseldiyse de, Prens Eugène ile arası açılınca rütbeleri geri alındı ve beş yıl hapis cezasına çarptırıldı. Venedik’e (1728), oradan da Osmanlılara sığınıp (1729), müslüman olarak, Ahmet adını aldı. Sadrazamlığa getirilen (21 Eylül 1731 ) Topal Osman Paşa orduya çekidüzen vermeyi kararlaştırınca İstanbul’a çağrılıp, humbaracı sınıfını kurdu ve topçu subaylarına matematik dersleri verdi. Hekimoğlu Ali Paşa sadrazam olunca vezirliğe ve beylerbeyliğe yükseltilip, Rusya ve Avusturya savaşlarında Avusturya cephesinde savaştı. Dönüşte gözden düşüp, Kastamonu’ya sürüldüyse (1738) de, bağışlandı (1739). Karaman beylerbeyliğine ve humbaracıbaşılığa getirilip, Avrupa’daki siyasal olaylar üzerine sürekli raporlar hazırladı. Ömrünün son yıllarında Fransa’ya dönmek istediyse de, Fransa’ya giriş iznini alamadan öldü. Humbaracıbaşı Ahmet Paşa uzun süre Türkiye’de kalmasına karşın Türkçe’yi öğrenememiştir. İslâm’ı inanarak kabul ettiği de kuşkuludur.
Ahmet Paşa, Humbaracıbaşı
17
Kas