ELEUSİS

ELEUSİS, yaygın şekli Lepsina, Yunanistan’da
şehir. (Attike nomos’u), Eleusis körfezi
kıyısında, Atina’nın kuzeybatısında;
14 000 nüf. Sabunculuk. Damıtma tesisleri.
Çimento fabrikası. Boksit işletmesi Tar. Şehir, verimli Thria ovasında bulunuyordu.
Demeter tapmağı bütün . Eskiçağ
boyunca çok rağbet gören bir ziyaretleriydi.
Başlangıçta silik bir kasaba olan Eleusis,
çok geçmeden Atina’ya bağlandı ve
bitkiler Tanrıçası Demeter’e tapınma, bütün
Attike’de ortak bir din halini aldı. Kızı
Phersophone ile birleştirilen Demeter, çok
geçmeden kültünü ortak tanrılarla paylaştı:
ülkenin eski kralı olup tarımın babası
mertebesine yüceltilen Triptolemos, fakat özellikle,
pek çabuk Dionysos ile karıştırılan
iakkhos gibi. Bunların her biri ilkel top-.
rak kültünü yeni katkılarla zenginleştirdi;
orpheus’çuluğun üstün etkisi bulunan tek
bir dinî formül meydana getirildi. Eleusis
sırları, Eskiçağ Yunanistan’ının manevî hayâtı,
sonra 4a Roma dünyası üzerinde derin
bir tesir yarattı. XIX. yy .da girişilen kazılar,
Eleusis’in dinsel yapılarını ve bu arada,
külte bağlı sırların öğretildiği büyük bir salon
olan Telesterion’u gün ışığına çıkardı,
Kısmen kaya içine oyulmuş olan bu salon,
54,15 m X 51,80 m büyüklüğündeydi; dört
yanını çevreleyen sekiz basamak üzerinde
3 000 kişi oturabilirdi. Tapmak, Theodosius’un
emriyle kapatıldı, 396’da da Barbarlar
tarafından yıkıldı. Büyük Eleusis kabartması
(Atina millî ıpüzeşi), ihtimal ki, Parthenon
kabartmalarından kısa bir süre önce
Phidias’ın atelyelerinden çıkmış bir şaheserdir.