Oberfranken

Oberfranken, AFC’nin doğusunda, Bavyera
eyaletinin (Land) kuzeydoğusunda il
(Regierungsbezirk). Yüzölçümü 7.230 km2
olan il toprakları geniş bir tarihsel bölge
olan Franken’le(*) örtüşür. Bölgenin adı, 6.
yüzyıldan sonra Ren Bölgesiyle doğudaki
Fichtel Dağları arasında, Main Irmağı boyunca
uzanan topraklara zorla yerleşen
Franklardan gelir. 12. yüzyıla gelindiğinde
bazı sınır değişiklikleri sonucunda bölgenin
yalnızca doğu bölümü Franken adıyla anılmaya
başladı. Napoléon 1806’da Almanya’
da Ren Konfederasyonu’nu kurduğu sırada,
Doğu Franken toprakları Bavyera ve Württemberg
krallıklarıyla Baden Grandüklüğü
arasında bölündü. Günümüzde Bavyera’nın
illeri olan Oberfranken (Yukarı Franken),
Mittelfranken (Orta Franken) ve Unterfranken
(Aşağı Franken), ilk kez Kral I.
Ludwig döneminde Bavyera Krallığı’na
bağlı yönetim birimleri statüsü kazandı
(1837).
Büyük bölümü ormanlar arasında uzanan
ekili arazilerle kaplı olan Orta Franken
Havzasının kuzey kesimi, Regnitz ve Main
ırmaklarının vadileri boyunca, Oberfranken’in
batısında da devam eder. Havzanın
tarım bölgelerinin başında, ilin yönetim
merkezi ve en büyük kenti Bamberg yakınında
bulunan Bamberg meyvecilik bölgesi
gelir. Doğuda nüfus yoğunluğu düşük bir
plato olan Franken Jurası yükselir. Çok
sayıda turist çeken Franken tsviçresi (Fränkische
Schweiz), üzerinde ortaçağdan kalma
şato yıkıntılarının yer aldığı, düden ve
mağaralarla kaplı güzel manzaralı bir bölgedir.
Sularını Roter Main ve Weisser Main
ırmaklarının topladığı geniş ve oldukça
verimli bir vadi olan Yukarı Main Yaylası,
Doğu Bavyera sınır tepelerinin tabanında,
Franken Jurasınm doğusunda kalır. Bölgenin
başlıca kentleri Bayreuth ve Kulmbach’tır.
Oberfranken’in kuzeydoğusundaki Franken
Ormanı (Frankenwald), ADC’deki
Thüringen Ormanı’yla (Thüringer Wald)
güneydoğu sınırındaki Fichtel Dağları arasında
uzanır. Bu bölgenin sularını Main
Irmağının kolları olan Hasslach ve Rodach
ırmaklarıyla kuzeye doğru akan Selbitz ve
Saale ırmakları toplar. Sınır bölgesinin II.
Dünya Savaşı’ndan sonra Avrupa’nın orta
kesimiyle olan ticari ilişkilerini yitirmesi
Franken Ormanı yöresindeki geleneksel
kumaş, seramik ve ahşap sanayilerini ekonomik
sorunlarla karşı karşıya bırakmıştır.
Günümüzde, elektrik donanımı ve hassas
makine üretimi gibi yeni sanayi kollarınaönem verilmektedir. Franken Ormanı bölgesinin
sanayi ve ticaret merkezi olan
Hof’ta kumaş, giyim eşyası, metal ürünleri
ve bira üretilir.
Franken Ormanı, Yukarı Pfalz Ormanı
(Oberpfälzer Wald) ve Erzgebirge’nin
(Cevher Dağları) kavşak noktasında Fichtel
Dağları dikdörtgen biçimli bir plato oluşturur.
Aralarında 1.051 m yüksekliğindeki
Schneeberg’in de bulunduğu dağlık kütleler
alçak plato platformunu nal biçiminde çevreler.
Toprak kazanmak amacıyla ormanların
yok edildiği daha yoğun nüfuslu
iç kesimlerin ekonomisi tarıma dayalıdır.
Seramik ve ahşap sanayileriyle granit madenciliği
ve yakın zamanlarda gelişen turizm
de önemlidir. Fichtel Dağları bölgesinin
başlıca kenti olan Selb AFC porselen
sanayisinin merkezidir.
Oberfranken’in en önemli sanayi kenti
olan Bamberg, Regnitz Irmağına koşut
uzanan Ren-Main-Tuna Kanalının kıyısında
yer alması nedeniyle, aynı zamanda önemli
bir ulaşım merkezidir. Elektrik donanımı,
kumaş, giyim eşyası, makine ve kauçuk
ürünleri üretilen kentte çok sayıda bira
fabrikası da vardır. Yukarı Main Yaylasındaki
Bayreuth’ta kumaş, makine ve elektrikli
eşya, Kulmbach’ta ise kumaş, makine
ve bira üretilir.
İlde, Bavyera’da konuşulan üç temel Alman
lehçesinden biri olan Franken lehçesi
konuşulur. Orta Franken Havzasındaki kırsal
yerleşmeler büyük ve düzensiz köyler
biçimindedir. Doğudaki dağlık bölgede tek
tek çiftliklere ve küçük köylere rastlanır.
İldeki en önemli yükseköğretim kurumlan
Bayreuth Üniversitesi (1972) ve Bamberg’
deki üniversite düzeyinde teknik eğitim
veren Gesamthochschule’dir. Besteci Richard
Wagner’in 1872-76 arasında yaptırdığı
Festival Tiyatrosu (Festspielhaus) Bamberg’dedir.
Kentte her yıl temmuz ve ağustos
aylarında Wagner Festivali yapılır.
Oberfranken nüfusunun büyük bölümünü
Protestanlar oluşturur. Nüfus (1985 tah.)
1.039.947.