Olcaytu

Olcaytu (d. 1281 – ö. 13 Aralık. 1316,
Sultaniye, Kazvin yakınlan, İran), İlhanlı
hükümdan (1304-16). Şiilik ilk kez onun
döneminde İran’ın resmî mezhebi ilan edilmiştir.
İlhanlı hanedanının kurucusu Hulagu’nun
torunlarından Argun’un oğluydu. Hıristiyan
olarak vaftiz edilmiş ve annesi tarafından
Nikolas adı verilmişti. Gençliğinde önce
Budacı, sonra da Sünni Müslüman oldu ve
Muhammed Hudabende adını aldı. Yedinci
İlhanlı hükümdan olan ağabeyi Mahmud
Gazan’in ölümü (1304) üzerine iktidarı ele
geçirdi. Hükümdarlığı sırasında 1307’de
Hazar’daki Gilan eyaleti fethedildi, Herat’
ta (bugün Afganistan’da) çıkan bir ayaklanma
bastırıldı. 1312’de Memlûk topraklarına
karşı düzenlenen seferden, Avrupalı hükümdarlardan
beklenen yardımın gelmemesi
üzerine vazgeçildi.
Olcaytu dinsel inançlarını yaşamı boyunca
birkaç kez değiştirmişti. Sünniliği benimsebenimsemesine
karılarından birinin neden olduğu
söylenir. 1307-08 kışında Hanefi ve Şafiiler
arasında dinsel çatışmalar çıktı. Olcaytu bu
çatışmalardan etkilenerek Budacılığı benimsemeyi
düşündüyse de, siyasal açıdan böyle
bir şey olanaksızdı. Şii din bilgini İbnü’l-
Mutahhar el-Hilli’nin etkisinde kalarak bu
mezhebe geçti. 1309’da Irak’ta Hz. Ali’nin
mezarını ziyaret ettikten sonra Şiiliği İran’ın
resmî mezhebi ilan etti.
Olcaytu sanatçıları koruyan bir hükümdardı.
Kurduğu yeni başkent Sultaniye İlhanlı
mimarlığının başyapıtı oldu. Büyük bir
dünya tarihi yazan Reşideddin’i ve İranlı
şairleri destekledi