ENSOR (James),

ENSOR (James), belçikalı ressam (Ostende
1860-ay.y. 1949). Bir İngiliz baba, ile bir
flartıan ananın oğlu olan Ensor, on yedi
yaşında Güzel Sanatlar akademisinde çalışmak
için Brüksel’e gitti, önceleri koyu renkleri
kullanmış olan Ensor frarisız empres
«ENSOR’un Portresi»
Brüksel Modern Sanat
müzesi
James ENSOR
kİ sa’nın Brüksel’e Girişi»
^Anvers müzesi
yonist ressamlarının eserlerini gördükten
sonra daha parlak renkler kullanmağa başladı
ve her ikisi de 1879’da yapılmış olan
Kendi Portresi ve Kalkık Burunlu Kadın
tablolarıyle kendine öz bir kişiliğe kavuştu.
Ertèsi yıl Ostende’a döndü. Bundan sonra,
on iki yıl kadar sürecek olan sıkı bir çalışma
devresine girdi, fransız entimistlerinin,
özellikle de Vuillard’ın etkisinde eserler
verdi (Koyu Giysili Kadın, 1881; Burjuva
Salonu, 1881; Ostende’de öğleden Sonra,
1882). 1884’te Octave Maüs’un kurduğu
«Yirmiler grupu»na giren Ensor bu
topluluğun hemen hemen en ilginç temsilcilerinden
by-i oldu. Bu devrè içinde çeşitli,
değişik konular üzerinde çalıştı. İstiridye
Yiyen Kadın’ûdki (1882) sanat anlayışıyle
flaman geleneğinin köklerine Çağlanan İsa’nın
Brüksel’e Girişi’ ndeki (1888) anlayış
arasında artık hiç bir ilişki kalmamıştır.
Ama resim yapma üslûbunun inceliği Ensor’u,
Melankolik Sokak Kadınları ’(1882)
ya da Garip Maskeler (İ891) gibi çok değişik
karakterde konular işlediği zaman bile
hikâyeciliğe düşmekten kurtardı. Burjuva eviçlerini
umacılar, iskeletler, maskelerle doldurur
ve şaşırtıcı eserlerinde mizah ve
oyuna verilen payı belirlemek mümkün olmaz.
Garip Toplantılar’da uyguladığı karikatürcü
esprisi bir Hieronymus Bosch’unkine
yaklaşırken, Aşk Bahçesi özellikle resim
ve sanat kalitesiyle dikkati çeker. Ensor’uin
eserleri, Belçika’nın öncü çevrelerinde
bile şiddetli, tepkimelere yol açtı. Bu
garip eserlerde maskeler önemli yer tutar
(öfkeli Maskeler, 1883; W o use Maskesinin
Şaşkınlığı, 1889; Entrika, 1890). Yirmiler
Grubu 1894’te dağıldı, Ensor «özgür
Estetik» kuruluşuna girdi.* Ne var ki çalışma
gücünün azaldığı bu devrede yaptığı
eserler öncekiler kadar güçlü değildir.
Natürmortları arasında Kedi Balığı (1892);
Çağanozlar (1895); Kırmızı Lahanalar
(1925) ve peyzajları arasında Van Gogh’-
un en renkli eserlerini hatırlatan Ostende’de
Sokak ile Ostende Limanı (1933) gibi
eserler sayılabilir. Ayrıca arkadaşlarının
çoğunun figürlerini kapsayan Tehlikeli
Ahçılar (1898), Atelyede İskeletler
(1900), Palyaço ve İskeletler (1907), Ölü Annem
(1915), Andromède (1925), Armonyom’lu
Ensor (1933) adlı tabloları da vardır.
Fransa La Plume dergisi, düzenlediği
sergi ve yayımladığı özel sayı ile Ensor’un
ününü perçinlemiş oldu (1899). Ressam Almanya’da
da gitgide daha çok tanınmağa
başladı. Belçika akademisine üye seçildi.
Baron unvanını aldı. Brüksel Güzel Sanatlar
sarayında açılan geniş retrospektif sergisi
artık Ensor’a kesin olarak ülkesinin en büyük
çağdaş ressamı unvanını kâzandırdı.
Ensor, yağlıboya eserleri dışında çok sayıda
desen ve birçok gravür dizisi bıraktı.
Bunların arasında Katedral ve Hop-
Frog’un intikamı en ünlü olanlarıdır. Edebiyat
ve “müziği seven Ensor E erit a (Yazılar)
adiyle denemeler yayımladı ve 1912’de
temsil edilen Aşk Notları adlı bir bale yazdı.
Hayatta iken Ostende Kursaal parkında
bir heykeli dikildi, ayrıca arkadaşı Rik
Wouters çok canlı bir büstünü yaptı (1913).
James Ensor’un tabloları özellikle Belçika
müzelerinde ve Paris Millî Çağdaş Sanat
müzesindedir (Sıkıntılı Kadın, 1882).