EPHOROS’LUK

EPHOROS’LUK i. Esk. Yun. İsparta’da
yüksek dereceli idarecilik makamı.
— Başlangıç tarihi kesinlikle belli
değildir. Ancak ephoros*larm ]S£.d. VII. yy.
sonundan beri varoldukları sanılır. Oba
(Obai) adlı mahallî birliğin delegeleri olan
ephoros’lar kralların bulunmadıkları zamanlarda
vekil yargıçlık yapmışlar ve iki
kral ailesi arasında çıkan geçimsizliklerden
yararlanarak yetkilerini arttırmışlardır. V.
yy. dan sonra, beş yargıçtan meydana gelen
bu topluluk mutlak bir baskı yönetimi kurdu
ve devlet hâkimiyetini, temsil etti. Beş
yargıç, her yıl gerusia (yaşlılar meclisi) tarafından
seçilirdi. Halkın bunu onaylaması
sadece şekilde kalıyordu. Yetkileri hiç bir
kontrola bağlı değildi. Yargılamayı gerusia
ile paylaşan beş yargıç, İsparta’nın bütün
aile hukukunu, sosyal düzenini ve yabancı
halkları (perioikos ve heilos’lar) yetkileri
altına aldılar. Retrâ’lan, yorumlama görevleriyle
de yasama kuvvetini sağladılar. Kontrol
altına aldıkları kralları her an hapse
mahkûm edebilirlerdi. Elçileri kabul eder,
anlaşmaları imzalar, dış siyaseti de yönetirlerdi.