Andreas

Andreas, a z i z (Yunanca: Andreas “yiğit”)
(ö. y. 60-70, Patras, Akaya; yortu günü 30
Kasım), On İki Havariden biri; İskoçya ve
Rusya’nın koruyucu azizi. Aziz Petrus’un
kardeşidir. Matta, Markus ve Luka İn d ile rinde
Petrus ve Andreas balık avlarken,
İsa’nın onları insanların hizmetine vereceğine
söz vererek kendisi ile birlikte gelmelerini
istediği anlatılır. Andreas, Zeytin Dağında
Aziz Petrus, Yakub ve Yohanna ile
birlikte İsa’dan dünyanın sonuna ilişkin
işaretler göstermesini ister; Markus İncili
13’teki ahiret üzerine konuşmalar bundan
esinlenmiştir. Yohanna İnciline göre Andreas
ilk havaridir ve İsa’nın çağnsmdan
önce Vaftizci Yahya’nın yandaşı olduğu
bilinir.
Erken Bizans geleneğinde (Yohanna İncili
l:40’a dayanarak) Andreas’tan protokletos
(ilk çağrılan) olarak söz edilir. İlk kilise
efsanelerinde onun Karadeniz dolaylannda
misyonerlik yaptığı anlatılır. Ondan en çok
söz eden apokrifalar arasında Andreas’ın
İşleri, Andreas ve Matthias’ın İşleri, Petrus
ve Andreas’ın işleri vardır. Bir 4. yüzyıl
öyküsünde Andreas’ın çarmıha gerilerek
öldürüldüğü anlatılır; ortaçağın sonlarına
doğru yapılan eklemelerde ise bu haçın X
biçiminde (çapraz) olduğu söylenir.
Aziz Hieronymus, Andreas’m cesedinin,
357’de İmparator II. Constantius’un emriyle
Patras’dan (bugün Pâtrai) alınarak Konstantinopolis’e
(İstanbul) taşındığını yazar.
Oradan da gövdesi 1208’de İtalya’da Amalfi’ye
(Aziz Andreas Kilisesi), başı ise 15.
yüzyılda Roma’ya (San Pietro Bazilikası)
götürülmüştür. Eylül 1964’te ise Papa VI.
Paulus, Yunanlı Hıristiyanlara karşı bir iyi
t
niyet gösterisi olarak Andreas’ın başını
Pâtrai’ye geri göndermiştir. Peter M. Peterson’ın
Andrew, Brother o f Simon Peter: His
History and His Legends ve F. Dvornik’in
Idea o f Apostolicity in Byzantium and the
Legend o f the Apostle Andrew adlı kitapları
1958’de yayımlanmıştır.